Wanneer mensen van over de hele wereld aan Nederland denken, dan komen de lekkerste Nederlandse kaassoorten vaak bij ze naar boven. Nederland is een echt kaasland. Al honderden jaren zijn de Nederlandse boeren gespecialiseerd in het kaasmaken, compleet met keurmerken, tradities en zelfs wedstrijden. Want kaas maak je niet zomaar, het is een echte oud-Hollandse ambacht.

Veel streken in Nederland hebben verschillende kaassoorten ontwikkeld. De ene is heerlijk op de boterham, de andere soort past prima bij een glaasje wijn. Tot ver buiten Nederland zijn onze kazen beroemd. Velen hebben de Nederlandse kaassoorten proberen na te maken, maar niemand is het gelukt. Dit zijn de top 30 lekkerste Nederlandse kaassoorten.

Inhoudsopgave []

1. Goudse kaas

De bekendste en meest gegeten Nederlandse kaas is de Goudse kaas uit Gouda. Goudse kaas is een van de meest bekende soorten kazen ter wereld. Deze kaas wordt al eeuwenlang verhandeld en verkocht op de markt in Gouda. Tegenwoordig trekt deze markt veel mensen aan, en is het voornamelijk een historische attractie voor bezoekers. 

Goudse kaas mag alleen zo genoemd worden als het gemaakt wordt volgens een specifiek recept, de 48+ volvette harde kaas. Ook mag Goudse kaas alleen in Nederland geproduceerd worden. Deze kaas is heerlijk te combineren met een goed glas wijn, en is terecht de lekkerste Nederlandse kaassoort.

2. Edammer

Op de tweede plaats staat de traditionele Edammer kaas. Het typische en smaakvolle kaasje is te herkennen aan zijn ronde vorm, en ligt in de winkel vaak als bol van ongeveer 1,7 kilogram. Edammer heeft een zeer toegankelijke en romige smaak, waarbij het opvallend is dat de kaas bij niet ruikt.

Edammer kaas wordt het beste gegeten op een kaasplankje, en is prima te combineren met fruit zoals peer en appels. Geniet van een lekker stukje Edammer op het brood of de cracker.

3. Leidse kaas

De Leidse kaas is een bekende kaassoort, waar komijn en wrongel aan wordt toegevoegd. Hoewel de Leidse kaas veel op komijnekaas lijkt, zijn de twee toch verschillend van elkaar. De Leidse kaas wordt gemaakt van afgeroomde magere melk, die overblijft nadat de boter is geproduceerd. Dit alles wordt volgens een eeuwenoud recept geproduceerd, en Leidse kaas is dan ook één van de oudste kazen van Nederland.

Deze kaas geniet wereldfaam. Jaarlijks komen vele toeristen naar Leiden om de kaasmarkt te bekijken en kaas te proeven. Wist je dat Leidse kaas heerlijk is in de stamppot, en deze voor een kruidige en romige smaak zorgt.

4. Graskaas

Graskaas is een romige, zacht kaassoort uit Nederland. De naam komt voort uit het feit dat deze kaas wordt geproduceerd op het moment dat de koeien naar buiten gaan en vers gras kunnen eten. Dankzij het verse gras wordt de melk voller, en krijgt de kaas een romige smaak.

De graskaas wordt uitsluitend gemaakt tussen mei en november, wanneer de koeien in de wei lopen. Graskaas wordt ook wel Hollandse nieuwe kaas genoemd, en wordt minimaal vier weken gerijpt voordat het deze naam mag dragen.

5. Hollandse geitenkaas

De Nederlandse geitenkaas wordt geproduceerd en gerijpt volgens het oude proces van Goudse kaas. Bij een echte Hollandse geitenkaas mag uitsluitend melk van Nederlandse geiten worden gebruikt. De kaas is dan ook beschermd binnen de EU, en heeft een kwaliteitskeurmerk. 

Met een zachte en romige smaak is de Nederlandse geitenkaas een prima borrelkaas. Waar geitenkaas vaak een sterke smaak heeft, is dat bij de Hollandse geitenkaas niet het geval. De smaak en structuur zijn veel toegankelijker, waardoor deze naast de kaasplank, ook goed te verwerken is in gerechten.

6. Maasdammer

Maasdammer, ook wel de Nederlandse Emmentaler genoemd, is een Nederlandse gatenkaas met nootachtige smaak. De gaten in de kaas komen voort uit de speciale bereiding en afwijkende rijpingsproces. De gaten in Maasdammer zijn in feite luchtbellen die in de kaas blijven zitten tijdens het rijpen. Rijping van deze kaas gaat vrij snel, en de kaas is rijp binnen 4 weken.

Deze kaas kan prima gegeten worden op een kaasplankje met een goed glas wijn erbij. Maasdammer is ook een prima kaas voor op de pizza, of als kaas voor in de kaasfondue. Maasdammer kaas is wereldwijd bekend, niet alleen vanwege de kwaliteit, maar ook vanwege de typische kaaswielen.

7. Nederlandse schapenkaas

Nederlandse schapenkaas kan in eerste instantie een beetje op de Griekse feta lijken, maar de smaak en structuur zijn zeer verschillend. Schapenmelk wordt gepasteuriseerd, waardoor de Nederlandse schapenkaas een zachte, romige smaak krijgt en heerlijk is in bijvoorbeeld salades.

De Nederlandse schapenkaas is zeer licht verteerbaar, en heeft een lager vetgehalte dan schapenkaas uit andere landen. Op Texel wordt veel schapenkaas geproduceerd, waar vanwege de omstandigheden en de voeding van de schapen een overheerlijke Nederlandse kaas ontstaat.

8. Boerenkaas

Boerenkaas is een zeer brede kaassoort. Nederlandse boerenkaas mag zo heten omdat het gemaakt wordt met rauwe melk. In de fabriek wordt melk altijd eerst gepasteuriseerd, maar bij boerenkaas is dit niet het geval. Hier wordt verse melk voor gebruikt, die direct door de verwerkt wordt tot kaas. De boer melkt de koeien, en de warme melk wordt binnen 12 uur gebruikt voor boerenkaas.

Boerenkaas is een echt Nederlands streekproduct, en iedere regio heeft zijn eigen specialiteit. Je kunt Nederlandse boerenkaas als jonge, belegen, oude of brokkelkaas kopen. De smaak en de productie zijn vaak al decennialang het geheim van de boer.

9. Rommedoe

De Rommedoe is een hele specifieke kaas die in Limburg geproduceerd wordt. Maar let op, want rommedoe wordt ook wel stinkkaas genoemd. Tijdens het rijpen ontstaat de specifieke geur en smaak.

Deze kaas is een zeer goede kaas om een diner mee af te sluiten samen met een glas wijn of een bruin abdijbiertje. Tegenwoordig is deze kaas onder de naam Rommedoe lastig terug te vinden, maar wordt de kaas verkocht als hervekaas.

10. Friese nagelkaas

Op nummer 10 staat een echte Friese specialiteit, de Friese nagelkaas. Deze kaas wordt al honderden jaren volgens authentiek recept gemaakt, en dat is te proeven. De Friese nagelkaas heeft een unieke smaak. Aan de kaas wordt kruidnagel en komijn toegevoegd waardoor het een iets meer pittige en kruidige smaak krijgt. 

De kaas wordt gemaakt met magere melk, waardoor deze wat droger is dan veel andere kaassoorten. Deze kaas kun je het beste halen bij een echte kaasspecialist, die direct bij de boer de Friese nagelkaas inkoopt.

11. Milner

Beeld: Milner

Nederlanders die van kaas houden en daarbij ook graag op hun gewicht willen blijven letten komen al snel bij Milner uit. De kazen van dit merk worden van halfvolle melk gemaakt, waardoor ze 40 procent minder vet bevatten dan volvette 48+ kazen.

Om ervoor te zorgen dat Milner kazen extra smaakvol worden, gebruikt de fabrikant uitsluitend weidemelk van koeien die minstens 120 dagen per jaar 6 uur per dag buiten lopen. Kortom een diervriendelijk zuivelproduct, dat dankzij het lagere vetgehalte ook nog eens gezonder voor je body is.  

12. Old Amsterdam

Net als Maaslander is ook Old Amsterdam een beschermde merknaam van Westland Kaasspecialiteiten. De fabriek waar deze kazen gemaakt worden bevindt zich echter niet in of om Amsterdam. Met de gekozen merknaam en sfeervolle reclamecampagnes probeert het bedrijf dus vooral een bepaald imago voor deze kaassoort te creëren.

Een slimme zet, want daardoor wordt Old Amsterdam inmiddels wereldwijd verkocht. Deze van oorsprong Goudse kaas wordt als oude kaas verkocht. Kenners trekken die kwalificatie overigens in twijfel, omdat Old Amsterdam niet een jaar of langer, maar slechts 8 maanden rijpt voordat het in de winkel te koop wordt aangeboden.

13. Maaslander

Beeld: Maaslander

In de basis is Maaslander een Goudse kaas, maar dan wel eentje die iets minder zout is, omdat de kaas tijdens de productie korter wordt gepekeld dat wat bij de traditionele Goudse variant gebruikelijk is. Maaslander is een beschermde merknaam. Om die reden wordt deze kaas uitsluitend via Westland Kaasspecialiteiten op de markt gebracht.

Op zich bestaat Maaslander kaas nog maar enkele decennia. Het feit dat een groot deel van de kaasliefhebbers deze kaas toch al kent is mede te danken aan een forse reeks intensieve reclamecampagnes.

14. Noord-Hollandse kaas

Beeld: Kamphuis Kaas

Niet elke willekeurige kaasmaker in Nederland mag zomaar zijn eigen Noord-Hollandse kaas produceren. Het is een beschermd streekproduct, dat ook echt alleen maar binnen de provinciegrenzen van Noord-Holland gemaakt mag worden. Dit betekent dus ook dat de koeien, die de melk voor deze kazen leveren, op Noord-Hollandse weides staan te grazen.

Het lokale klimaat en de vele polders die de provincie rijk is levert een rijke melk op, die bij jonge kazen voor een vollere en romigere smaak zorgt, terwijl oudere Noord-Hollandse kazen zoeter, fruitiger en intenser van smaak zijn dan soortgelijke producten van buiten de provinciegrenzen. Er zijn slechts 2 kaassoorten die het officiële Noord-Hollandse label mogen dragen: Noord-Hollandse Goudse en Noord-Hollandse Edam. 

15. Ruygentaler

Beeld: Instagram / ruyge_weyde

Deze kaas wordt in de Utrechtse plaats Oudewater gemaakt. Om precies te zijn gebeurt dat puur en alleen bij kaasboerderij de Ruyge Weyde, die daar gevestigd is. Uiterlijk lijkt de kaas op een Franse of Zwitserse Emmentaler.

De familie Van Vliet, die eigenaar van de kaasboerderij is, besloot in 2010 om voor de eerste keer deze kaassoort te maken en creëerde daarvoor een unieke receptuur die ervoor zorgt dat de traditionele smaak van een standaard boerenkaas ruimschoots wordt ontstegen.

Het idee voor de Ruygentaler ontstond ooit toen de kaasmakers op Duitse markten kazen met grote gaten zagen en zich afvroegen waarom daarvan zo weinig varianten in Nederland werden gemaakt.

16. Meikaas

Beeld: Kaashuis Tromp

Meikaas heeft een praktisch witte kleur. Dat komt omdat deze kaas nog maar enkele dagen of hooguit een week oud is op het moment dat hij te koop wordt aangeboden. Het is de eerste kaas die geproduceerd wordt nadat de koeien in het voorjaar hun winterverblijf in de stal voor de groene grazige weides hebben verruild.

Mede om die reden is meikaas maar voor een zeer korte periode in het jaar verkrijgbaar. In de meeste gevallen zul je er bij de kaaswinkel zelfs bijtijds speciaal een bestelling voor moeten plaatsen om ervan te kunnen genieten. Meikaas die op de plank blijft liggen om verder te rijpen, wordt uiteindelijk als graskaas verkocht.

17. Hooidammer

Beeld: Hooidammer

Liefhebbers van biologische kazen zijn bij kaasmakerij Henri Willig in het Friese Heerenveen aan het juiste adres. Onder de naam Hooidammer brengt deze kaasmaker namelijk een reeks kazen op de markt, die volledig aan de biologische standaarden voldoen. De kans is dan ook groot dat je Hooidammer kazen eerder bij natuurvoedingswinkels dan bij traditionele kaashandels tegen zult komen.

Het Hooidammer-assortiment is zeer breed en omvat zowel kazen van koe-, schapen- en geitenmelk. Daarnaast experimenteert deze kaasmaker graag met bijzondere ingrediënten, zodat je ook smaakvarianten met onder meer fenegriek, groene pesto of truffel kunt kopen. 

18. Leerdammer

Als je deze kaas met tal van andere traditionele kaassoorten vergelijkt, dan is Leerdammer kaas een betrekkelijk moderne kaas. Hij werd pas vanaf 1976 ontwikkeld en het duurde uiteindelijk nog tot 1984 voordat de eerste Leerdammer in de winkel te koop was.

Als je de smaak van Leerdammer kaas met een andere kaassoort wilt vergelijken, dan komt een Emmentaler kaas daar waarschijnlijk het dichtst bij in de buurt.

Leerdammer heeft echter een rondere smaak, die bovendien zoet en nootachtig is. Dit smaakeffect wordt versterkt naarmate de kaas verder rijpt. 

19. Commissiekaas

Deze kaassoort wordt ook wel Dutch Mimolette genoemd. Je herkent hem aan de opvallend oranje of oranjerode binnenkant. Die kleur krijgt Commissiekaas door caroteen of anatto aan de koemelk toe te voegen. In wezen is deze kaas een Franse imitatie van Edammer kaas, die via een omweg toch weer in Nederland terecht is gekomen.

De oranje kleur van de kaas houdt verband met het feit dat Frankrijk in de 17de eeuw verbood om buitenlandse kazen te importeren. De oranje gekleurde kaas onderscheidde zich duidelijk van de traditionele gele kazen en was destijds dan ook het overduidelijke bewijs dat het zuivelproduct binnen de Franse landsgrenzen was geproduceerd.

20. Rookkaas

Rookkaas is in wezen een bewerkt kaasproduct, dat middels een smeltproces met smeltzouten en emulgatoren tot stand komt. De kazen die voor dat smeltproces worden gebruikt hoeven daarbij ook niet allemaal van dezelfde soort te zijn om tot het gewenste eindresultaat te kunnen komen. De gesmolten kaas wordt in een cilinder gegoten, die vervolgens een rookproces ondergaat.

Hierdoor krijgt de kaas een bruine korst. Fabrikanten die deze traditionele rookmethode te omslachtig vinden, kunnen een zelfde resultaat ook bereiken door gewoon een kunstmatig rookaroma aan de kaas toe te voegen. In de supermarkt is rookkaas meestal in voorverpakte plakken te koop. Bij gespecialiseerde kaaswinkels zou je rookkaas in in de koeling ook in een worstvorm aan kunnen treffen. 

21. Blue de Wolvega

Beeld: Mulder Kaas

Nederland is niet bepaald het land van de schimmelkazen. Blue de Wolvega probeert die leemte op te vullen met haar eigen variant. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt deze kaas in het Friese Wolvega geproduceerd. Tijdens het productieproces ent men de melk met een speciale schimmel.

Daarna wordt de kaas in een speciale mal gegoten en perst men de wei eruit. Voordat de kaas in een kelder wordt gelegd om te rijpen, prikt de kaasmaker er eerst een aantal gaten in. Die gaten geven de schimmels namelijk de ruimte om te groeien. Dit volledige proces levert uiteindelijk een kaas op, die zowel pittig als zacht van smaak is.

22. Kernhem

Beeld: Alexanderhoeve Hoogzandveld

Het bijzondere aan Kernhem kaas is, dat het een zogenoemde gewassenkorstkaas is. Dit betekent dat de korst met een specifieke vloeistof wordt behandeld, waardoor bacteriën de rijping – en dus ook de smaak – van de kaas beïnvloeden. Deze behandeling zorgt er ook voor dat Kernhem kaas van binnen enigszins zacht blijft en dat je kunt rekenen op een milde smaak.

In tegenstelling tot veel andere Nederlandse kazen, zit er aan Kernhem geen traditioneel of historisch tintje. De kaas is in het laboratorium van het Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek in de plaats Ede ontwikkeld. De naam Kernhem is een verwijzing naar het gelijknamige landgoed waar dit instituut gevestigd is.

23. Hooikaas

Beeld: De Kaaskamer van Amsterdam

Hooikaas is de tegenhanger van de graskaas, die we verderop in deze top 30 nog tegen zullen komen. Deze kaassoort wordt voor het grootste deel in de winter gemaakt, als de koeien op stal staan en in die periode onder meer met hooi worden gevoerd. Hooikaas wordt om deze reden soms ook wel winterkaas genoemd.

Het voedsel dat een koe tot zich neemt, heeft een rechtstreeks effect op de smaak en kwaliteit van de melk die het dier levert. Dit betekent dus ook dat er een (veelal licht) smaakverschil tussen graskaas – oftewel zomerkaas – en hooikaas bespeurd kan worden. 

24. Stolwijker

Veel van de Stolwijker kazen, die je vandaag de dag in de winkel ziet liggen, worden in een kaasfabriek geproduceerd. Volgens kenners zijn het slechte imitaten van de Stolwijker kazen die nog op traditionele wijze door door een handje vol kaasmakers in en om Stolwijk worden gemaakt.

Een originele Stolwijker smaakt voller, zoeter en rijker dan de fabrieksproducten. Maar omdat er slechts een zeer beperkt aantal van dit soort traditionele kazen per jaar wordt gemaakt, zul je je smaakpapillen in de meeste gevallen tevreden moeten stellen met een fabrieksproduct, dat in alle gangbare rijpingen te koop is.

25. Beemster kaas

Beemster kaas komt uit de Noord-Hollandse Beemsterpolder. Deze polder, die in het jaar 1612 droog viel, bevat tal van graslanden die op ambachtelijke wijze worden onderhouden. Omdat het gras in deze polder vanwege de lage ligging een beetje zout smaakt en de koeien die er leven ook volop kruiden en bloemen eten, krijgt de koemelk – en dus ook de kaas die ervan gemaakt wordt – een unieke onvergetelijke zuivere en romige smaak.

Naast het standaard assortiment, dat van jonge kaas tot 26 maanden gerijpte extra oude kaas loopt, kun je van Beemster onder meer ook komijnekaas, biologische kaas en minder vette BeemsterLite kopen.

26. Uniekaas

Beeld: PLUS

Kaasfabrikant Uniekaas bevindt zich in het Noord-Brabantse Kaatsheuvel. Net als Frico wordt er bij Uniekaas volop Goudse kaas gemaakt. Het grote verschil is echter dat laatstgenoemde fabrikant hun productie meteen in handige plakjes snijdt, zodat je ze rechtstreeks uit de verpakking op je boterham kunt leggen.

Wat Uniekaas betreft kan de traditionele kaasschaaf dus definitief bij het oud ijzer. De Goudse kaas van deze fabrikant is zowel in een jonge, jong belegen, belegen, extra belegen als oude variant verkrijgbaar. Daarnaast bestaat het assortiment uit specials zoals kaasfrietjes en jonge komijnenkaas. 

27. Frico kaas

De eerste Frico kazen werden in 1898 verkocht. Inmiddels is dit puur Nederlandse kaasmerk in meer dan 90 landen ter wereld te koop. Het merk heeft weliswaar haar wortels in Friesland liggen, maar is zich door de jaren heen steeds breder gaan oriënteren. Hierdoor produceert Frico vandaag de dag ook Goudse, Edammer en Maasdammer kazen.

Daarnaast is de fabrikant zich gaan specialiseren in smaaktechnisch unieke kazen, die onder meer kruiden, zwarte peper of mosterd als toegevoegd ingrediënt bevatten. Kortom, een kaasmakerij die niet bang is om te experimenteren en open staat om in te spelen op allerlei nieuwe culinaire trends.

28. Zaanlander

Bij je plaatselijke kaashandel zul je de Zaanlander kaas nooit tegenkomen, want dit is het exclusieve kaashuismerk van de Albert Heijn supermarkten. Het beslaat een breed assortiment, variërend van jonge tot oude kaassoorten en is zowel in voorverpakte stukken als in gesneden plakjes te koop.

Volgens de supermarkt worden haar kazen volgens een speciale receptuur gemaakt, zodat elke kaas z’n constante smaak behoudt, maar welke ingrediënten er precies in de Zaanlander kazen worden verwerkt blijft geheim.

Daarnaast doet Albert Heijn behoorlijk geheimzinnig over waar hun kazen precies worden gemaakt. Slechts een deel van het assortiment komt namelijk uit Nederlandse fabrieken. De rest wordt onder meer uit Frankrijk, België en Duitsland geïmporteerd.

29. De Rotterdamsche Oude

Beeld: Goudse Kaas Shop

De Rotterdamsche Oude is er in 3 verschillende varianten: de kaas heeft 36, 55 of 100 weken liggen rijpen. Dat rijpingsproces heeft natuurlijk ook zo z’n invloed op de smaak. De kaas die 36 weken heeft gerijpt is romig en vol van smaak en ruikt een beetje naar noten.

Bij de variant die 55 weken mocht rijpen is de smaak inmiddels een stuk robuuster en krachtiger geworden, waardoor hij prima als geraspt ingrediënt in onder meer ovenschotels en pasta kan worden verwerkt.

De Rotterdamsche  Oude die maar liefst 100 weken op de rijpingsplank bleef liggen, is daardoor verworden tot een echte brokkelkaas met een intens aroma en een erg lang aanhoudende pittige smaak.

30. Old Friends

Beeld: Goudse Kaas Shop

Deze bijzondere kaas uit het Noord-Hollandse plaatsje Lutjewinkel ligt eerst 12 maanden te rijpen, voordat hij in het kaasschap in de winkel terecht komt. De lange rijpingsduur zorgt ervoor dat de kaas stevig en daardoor ook een beetje brokkelig wordt. Desondanks is de smaak aangenaam romig en pittig met een vleugje zoet.

Old Friends is een prima kaas voor op een plankje, maar is ook smakelijk op brood. Kies je voor de eerstgenoemde variant, dan combineert deze kaas erg goed met een glas sterke rode wijn. Dit zal de intense smaaksensatie van de kaas namelijk nog meer versterken.