Veel van ons zijn het wel eens tegen gekomen. Ben je lekker op vakantie, ben je natuurlijk die overheerlijke Calvé pindakaas vergeten in te pakken. Uiteindelijk settel je dan maar met een pindakaas die dat land te bieden heeft, als ze het al aanbieden.

Wat is dat toch met Nederlanders en hun hang naar hun ‘eigen’ producten? Niemand weet het, maar het is gewoon zo. Hieronder een lijst met de top 25 van die echt typisch Nederlandse producten.

Inhoudsopgave []

1. Tulpen

Nederland is nummer 1 in de wereld als het aankomt om de export van tulpen en tulpenbollen. Hoewel de tulp niet inheems is aan Nederland en niet alleen in Nederland voorkomt, worden tulpen toch al snel met Nederland geassocieerd. 

Omdat Nederland een perfect klimaat heeft voor de tulpen doen ze het erg goed in Nederland. De koele winters in Nederland zorgen ervoor dat de tulpenbollen goed kunnen groeien.

2. Kaas en de Kaasschaaf

Nederlanders staan ook wel bekend als echte kaaskoppen. Al honderden jaren worden de lekkerste kaassoorten in Nederland gemaakt. Dit komt omdat (de meeste) Nederlanders gek zijn op kaas. Anders dan in bijvoorbeeld Frankrijk zijn Nederlanders meer van de Goudse, “Old Amsterdam” en Edammer kaas.

Ondertussen kun je bijna in elk land de Goudse kaas (uit Gouda) en de Edam kaas (uit, ja ja Edam). Om de kaas in dunne plakjes te kunnen snijden gebruiken we natuurlijk de kaasschaaf. Hierin heb je in principe twee soorten; 1 voor harde/oude kaas (met een bolle bovenkant) en 1 voor zachte/jonge kaas (met een ‘afgesneden’/platte bovenkant).

3. Klompen

Klompen worden al heel lang gedragen, de oudste klompen in Nederland komen uit de 11e eeuw, en zijn van oudsher gemaakt van hout. Deze houten schoenen worden met de hand geschaafd en de maat wordt, anders dan schoenmaten, weergegeven in centimeters.

De klompen worden vooral door boeren gedragen en het vereist wel een beetje oefening voordat je er goed op kunt lopen aangezien je je tenen enigszins moet krommen bij het zetten van een stap. In Nederland worden ze vooral verkocht als souvenir waarbij er vaak een molen of tulp op is geschilderd.

4. Heineken

Het bier van Heineken wordt al sinds 1873 in Nederland gebrouwen en is ondertussen wereldwijd bekend. Het wordt ondertussen in 39 brouwerijen over de hele wereld gebrouwen.

De Nederlandse Heineken brouwerij is de op één na grootste brouwerij van de wereld (alleen Anheuser-Busch InBev is groter) en is de grootste cider producent ter wereld. Heineken is opgericht in februari 1864 door de toen 22-jarige Gerard Adriaan Heineken. Ondertussen is Heineken actief in 190 landen.

5. Delfts Blauw

Zoals de naam al zegt komt dit product van oorsprong uit Delft. Delfts Blauw staat bekend om haar typisch wit met blauwe versieringen op aardewerk. Vooral de vazen, sierborden, tegels en serviesgoed zijn heel erg bekend.

In Nederland is er maar 1 bakkerij die sinds 1653 constant actief is geweest; De Porceleyne Fles. Naast deze bakkerij zijn er momenteel nog bijvoorbeeld Goedewaargen, De Candelaer, Heinen Delfts Blauw en De Delftse Pauw. Hier kan men zien hoe het Delfts Blauw op originele wijze wordt gemaakt.

6. Hollandse Nieuwe (zoute haring)

Haring is een van de meest gezonde soorten vette vis. Deze zoute haring wordt over het algemeen verkocht op de Nederlandse markten. De visboer haalt vaak voor je neus de graat eruit nadat je hem direct, met of zonder uitjes en/of zuur, kunt eten. De meest geziene manier om deze lekkere vette vis te eten is door hem aan zijn staart te pakken, hem boven je gezicht te hangen en dan te happen.

Overigens mag het alleen Hollandse nieuwe genoemd worden als de vis daadwerkelijk wordt gevangen (dit is slechts in een bepaalde periode van het jaar), de rest van het jaar worden de visjes Hollandse maatjesharing genoemd. Hollandse Nieuwe is binnen de Europese Unie een beschermd streekproduct.

7. Bitterballen/Frikandellen/Kroketten

De Nederlandse friettent verkoopt vele snacks, maar met kop en schouders steekt tegenwoordig de kroket er boven uit. De McDonald’s heeft zelfs op een gegeven moment de McKroket op de markt gebracht in Nederland. De kroket is overigens niet Nederlands, maar komt oorspronkelijk uit Frankrijk.

Verder wordt er vaak op het terras bij een drankje een portie bitterballen besteld. Bitterballen zijn gefrituurde ragoutballetjes van ongeveer 3-5 cm doorsnede. Naast deze twee snacks is de frikandel ook immens populair, je kunt deze zonder iets erbij eten, maar op een broodje of een frikandel speciaal (mayonaise, curry en uitjes) zijn ook erg gewaardeerd.

8. Drop

Binnen de Europese Unie is Nederland de grootste fabrikant van drop. Nederlanders zijn echte dropeters; uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 80% van de Nederlanders wel eens drop eet, hiervan eet 14% het regelmatig.

Drop is niet echt gezond en kan bij hoge consumptie zelfs de werking van de nieren verstoren waardoor je een hoge bloeddruk kunt krijgen. Verder zit er tussen de 30-60% suiker of andere zoetstof in. Maar dit maken de dropjes natuurlijk niet minder lekker.

9. Stroopwafels

Eigenlijk heette dit koekje siroopwafel en komt oorspronkelijk uit Nederland. Een stroopwafel bestaat uit twee wafelhelften (met ruitjes patroon) met ertussen een zoete siroop. De eerste stroopwafel werd gemaakt in Gouda, volgens diverse bronnen, in bakkerij van Kamphuisen.

Je kunt stroopwafels ook vaak op de markt kopen, waar ze vers voor je worden gemaakt. Soms mislukt er wel eens een wafel en deze resten worden in zakjes verkocht als zogenaamde “snippers”.

10. Beschuit (met muisjes)

Vroeger heette beschuit ‘tweebak’ omdat de beschuit twee keer wordt gebakken. De eerste keer wordt een plat rond broodje gebakken (de beschuitbol) en hierna nog een keer nadat deze is doorgesneden. Door het twee keer bakken wordt besmetting door salmonella uitgesloten.

Als er in Nederland een kindje wordt geboren is het traditie om dan beschuit met muisjes te trakteren. (In België geven ze bijvoorbeeld suikerbonen, dit gebeurd ook wel in Noord-Brabant naast beschuit met muisjes). Er zijn roze en blauwe muisjes waarmee de ouders het geslacht van de baby aangeven. Muisjes zijn gesuikerde anijszaadjes.

11. Zeeuwse Mosselen

De meest bekende exporteur van mosselen in Nederland is Prins en Dingemanse uit Yerseke. De meeste mosselen die bijvoorbeeld in België worden gegeten komen uit het Zeeuwse Yerseke en komen uit de Oosterschelde. In de Oosterschelde worden de mosselen volgens de bodemcultuur of de hangcultuur methode gekweekt. Het verschil is dat bij de hangcultuur mosselen het herstel sneller is waardoor ze sneller kunnen worden ‘geplukt’.

Het is een hardnekkige verhaal dat het mosselseizoen is wanneer er een ‘r’ in de maand zit, dit was vroeger zo, maar sinds de mosselen gekoeld kunnen worden vervoerd is dit niet meer het geval. De mosselen zijn van juli tot april te verkrijgen.

12. Snert (Erwtensoep)

In Nederland wordt erwtensoep in de volksmond snert genoemd. De soep is erg dik (je lepel moet er eigenlijk rechtop in blijven staan volgens sommigen) en wordt hoofdzakelijk in de winter gegeten. 

Voor het maken van snert gebruik je in principe spliterwten met een vleesbouillon van gezouten vlees als basis. Verder verschilt het wat men erbij doet, maar meestal is het knolselderij, prei, wortel, aardappel (voor een extra dikke soep) en ui. Naast de groenten wordt er ook vaak varkensvlees, zoals speklappen, karbonade, varkenspoot of krabbetjes, aan toegevoegd. Volgens velen is de soep het lekkerste als hij een nacht heeft gestaan (dan wordt hij lekker dik).

13. Stamppot

Nederland is een echt stamppot-land. Wie kent het nou niet; stamppot met een kuiltje voor de jus?! Stamppot is een simpel boerengerecht van aardappelen en groente. Van veel groeten kan er stamppot worden gemaakt. Vaak wordt er als vlees een rookworst bij gegeten.

De meest bekende stamppotten zijn de stamppotten met (rauwe) andijvie of wortelen en ui (hutspot) of zuurkool of boerenkool of prei. Er zijn ook ‘bijzondere’ varianten met namen als ‘Blote billetjes in het gras’ (met aardappelen, gekookte snijbonen en witte bonen), ‘Blauwe Jan’ (met aardappelen en rode kool, vaak geserveerd met gehakt of braadworst) en ‘Hete bliksem’ (met aardappelen en appels, vaak met spek of bloedworst)

14. Bossche Bollen

De naam zegt het eigenlijk al, de Bossche bol (of sjekladebol) komt uit Den Bosch. De Bossche bol wordt gemaakt van soezenbeslag dat is gedoopt in pure chocolade. Vervolgens wordt dit opgevuld met slagroom. De bollen zijn ongeveer 12 cm in doorsnee.

De Bossche bol lijkt heel veel op de zogenaamde moorkoppen, maar zijn net iets kleiner en hebben geen toef slagroom bovenop. Er is niet 1 recept voor de Bossche bol, elke bakker gebruikt zijn eigen recept voor het maken van deze heerlijke bollen.

15. Pepernoten (ofwel Kruidnoten)

Wat we tegenwoordig in Nederland pepernoten noemen heten eigenlijk kruidnoten. De ‘originele’ pepernoot is een nogal taai, naar anijs smakend lichtbruin onregelmatig gevormd baksel dat gemaakt is van roggebloem met honing en anijs.

Kruidnoten zijn halfronde krokante mini koekjes met speculaaskruiden. Het is traditie dat deze tijdens het Sinterklaasfeest worden rondgegooid door de Pieten naar de kinderen en de kinderen kunnen deze dan opeten (vaak in combinatie met een vorm van suikergoed).

16. Joppiesaus

Gemaakt op Nederlandse bodem, Joppiesaus. De saus werd gemaakt door de uitbater van een cafetaria in Twente in 2002 en was direct een hit bij de friettenten. Het recept van de Joppiesaus is geheim, maar volgens velen lijkt het vooral op de smaak van ‘speciaal’ (mayonaise, uien en curry) met kerrie (en dan heel fijn gemalen en gemengd)

In 2010 heeft chipsfabrikant Lay’s zelfs de smaak ‘Patatje Joppie’ de eerste prijs voor “Maak de Smaak” gegeven. Tegenwoordig is er ook een vegan variant op de markt van de Joppiesaus. Elite is de producent van Joppiesaus.

17. Poffertjes

Poffertjes zijn een soort kleine pannenkoekjes, maar dan dikker. Traditioneel worden de poffertjes met een klontje boter en poedersuiker erover geserveerd. Je kunt ze bijvoorbeeld op de markt kopen in porties van 10-12 stuks waarbij ze heet voor je worden geserveerd.

Poffertjes worden als een Nederlands gerecht gezien, maar de oorsprong is niet helemaal duidelijk. Om zelf poffertjes te maken gebruik je de zogenoemde poffertjes pan. Deze pan is vaak rond met uitgeholde rondjes waarin je het deeg giet of spuit. 

18. Oliebollen

Een oliebol wordt traditioneel gegeten met oud en nieuw en wordt gemaakt van gistdeeg dat wordt gefrituurd. Je kunt de oliebollen vullen met krenten of rozijnen, maar appel, sinaasappelsnippers, room en sukade kan ook worden gebruikt. Het is niet zeker, maar het lijkt erop dat de oliebol haar oorsprong heeft in Nederland.

Rond oktober poppen ze weer overal op; de oliebollen kramen. Naast oliebollen worden er ook vaak appelbeignets, krentenbollen, wafels en berlinerbollen verkocht. Sinds 1993 wordt er jaarlijks door het Algemeen Dagblad de AD-oliebollen test gedaan waarbij de beste oliebol (bakker) van Nederland wordt uitgeroepen.

19. Hagelslag

In maart 1913 werd door chocolade fabriek Ervan H. de Jong uit Wormermeer voor het eerst hagelslag op de markt gebracht. Chocoladehagelslag werd voor het eerst gemaakt door chocoladefabrikant Venz, die het i.p.v. als een product voor bakkers en kruideniers, als broodbeleg op de markt bracht.

De eerste hagelslag waren trouwens witte anijsstaafjes die een naam moesten krijgen. B.E. Dieperink (directeur van Venco) zou volgens verhalen op een dag op de naam omdat het buiten hagelde. De naam chocoladehagelslag mag alleen worden gebruikt als de hagelslag meer dan 32% cacao bevat. Indien het minder cacao bevat wordt het cacaofantasie genoemd.

20. Jodenkoeken

Een jodenkoek wordt ook wel Odekoek of Jodekoek genoemd. Het is een platte koek die gemaakt is van zandgebak en is ongeveer 10 cm in diameter. Traditioneel worden de koeken gemaakt van veel vet, bloem en suiker (geen gist en water).

De Jodenkoek is een typisch Noord-Hollandse koek. De Jodenkoek wordt tegenwoordig door koekjesbakker Davelaar, Odekoek genoemd omdat dit positiever zou overkomen. 

21. Rookworst

Rookworst is een traditioneel Nederlands product. Het is een worst die een vorm heeft dat het meeste wegheeft van een hoefijzer en is gemaakt van gemalen vlees, zout en specerijen dat in een ‘jasje’ is gestopt. Dit ‘jasje’ wordt tegenwoordig bijna altijd gemaakt van rundercollageen. Er zijn twee soorten rookworst; gekookte rookworst, deze koop je kant-en-klaar en hoef je alleen nog maar even in water op te warmen, en de rauwe rookworst, deze haal je bij de slager en bevat gerookt vlees, maar moet nog wel verder worden gegaard.

Unox is een bekende producent van rookworsten die ook verschillende varianten aanbiedt als varkens-, runder-, paarden-, kip-, en kalkoenrookworsten. Er is ook een vegetarische variant. Unox levert ook de alom bekende Hema rookworsten.

22. (Limburgse) Vlaaien

Hoewel de oorsprong van de vlaai niet bekend is, is het wel duidelijk dat het geen typisch Limburgs product is. Maar de Nederlander trekt zich daar niet zoveel van aan en associeert de vlaai eigenlijk altijd met Limburg. 

Vlaaien komen in vele vormen en maten, maar de meest bekende en meest traditionele is toch wel de rijstevlaai (riestevla of –vlao). In Nederland zijn er een aantal ketens die vlaaien aanbiedt, de bekendste zijn Multivlaai en Supervlaai.

23. Tijgernootjes

Halverwege de jaren 90 komt Duyvis met het tijgernootje. Het tijgernootje is een borrelnoot waarvan het krokante laagje meerdere kleuren heeft. Duyvis is na het op de markt brengen van de borrelnoot onlosmakelijk ermee verbonden. 

In 1806 erft Teewis Duyvis een oliemolen van zijn oom en begint veekoeken te maken door olie uit koolzaad en lijnzaad te persen. Ondertussen is het Duyvis imperium behoorlijk uitgebreid, is nu eigendom van Pepsico en is ze bekend om haar nootjes. De Tijgernootjes zijn in de supermarkt te vinden bij de zoute snacks.

24. Calvé

In 1925 werd de merknaam Calvé gedeponeerd, een van oorsprong Nederlands voedingsmerk. Het startte allemaal met een fabriek in Frankrijk, gerund door de gebroeders Calvé. Deze fabriek fuseerde in 1898 met de Nederlandse Oliefabriek in Delft. 

Calvé is vooral bekend om de pindakaas, maar brengt hiernaast ook verschillende sauzen en dressings op de markt. Calvé is een onderdeel van Unilever. Een zeer bekende reclameslogan is “Calvé pindakaas, wie is er niet groot mee geworden?” Calvé heeft met haar bekende slogans drie keer de Ster Gouden Loeki gewonnen.

25. Zaanse Mayonaise

Familiebedrijf Van Wijngaarden B.V. in de Zaanstad produceert de alom geliefde Zaanse Mayonaise en Zaanse Mosterd sinds 1929. De meeste Nederlanders zullen de mayonaise kennen door de typische tube waarin het te verkrijgen is. Maar het is tegenwoordig ook in potjes, emmertjes, knijpflessen en in een dispenser van 18 kleine zakjes te verkrijgen.

Naast de bekende smaken heeft Van Wijngaarden ook de zogenaamde Gin varianten van ketchup en mayo op de markt gebracht. Deze sauzen bevatten 2% alcohol. Ook hebben ze bijvoorbeeld Zaanse Ketchup, Zaanse Veganaise Mayonaise, Zaanse Kerrie Mayonaise, Zaanse Halfvolle Mayo, Zaanse Frietsaus en Zaanse Mosterd Mayonaise.

Veel gestelde vragen

Wanneer is iets een typisch Nederlands product?

Een typisch Nederlands product is een product dat eigenlijk alle Nederlanders kennen. Ze zijn ermee opgegroeid of het kan deel uitmaken van een traditie. Het product hoeft niet persé van Nederlandse bodem te komen om toch typisch Nederlands te zijn, het belangrijkste is dat wanneer je het noemt tegen een Nederlander, zij direct een associatie ermee hebben.

Waar kun je Nederlandse producten kopen?

Het ligt er natuurlijk een beetje aan wat je wilt aanschaffen, maar in principe zijn de typisch Nederlandse producten overal in Nederland te verkrijgen. Verder zijn er talloze webshops die typisch Nederlandse producten aanbieden, waardoor je ze online kunt bestellen.

Waar komt een typisch Nederlands product vandaan?

Een typisch Nederlands product kan in principe overal vandaan komen. Het hoeft niet persé haar oorsprong in Nederland te hebben om toch als typisch Nederlands te worden ervaren. Zo is een kroket de meest gegeten snack in Nederland, en dus typisch Nederlands, maar heeft haar oorsprong in Frankrijk.

Zijn dit alle typisch Nederlandse producten?

Deze lijst bevat de top 25 van Nederlandse producten, maar Nederland kent uiteraard veel meer typische producten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de sjoelbak, de Senseo, Hoppe Vieux of (Haagse) Hopjes.

Kun je typisch Nederlandse producten ook in het buitenland kopen?

In het buitenland zijn er wel typisch Nederlandse producten te vinden in de schappen van bijvoorbeeld supermarkten, maar mocht je iets niet kunnen vinden dan biedt het internet uitkomst. Meerdere websites met typisch Nederlandse producten zijn de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond geschoten. Hier kun je bijna overal ter wereld wel je gewenste product(en) bestellen en laten bezorgen. Let hierbij echter wel op de verzendkosten, want die kunnen soms nog wel eens oplopen.

Zijn typisch Nederlandse producten goedkoper of duurder dan ‘normale’ producten?

Nee, typisch Nederlandse producten zijn niet duurder of goedkoper dan normale producten. Over het algemeen zijn het allemaal ‘gewone’ producten. Het zijn normale producten waar de Nederlandse consument een speciale band mee heeft of een normaal product dat onderdeel is van een traditie.