“Vroeger (opa vertelt), vroeger hadden we een leesplankje, en zo leerden we het alfabet, ‘aap - noot - mies’. Tegenwoordig alleen nog maar lachende of huilende bolletjes.” “Emoji’s opa!”. 

Toch zit er weinig verschil tussen de houten leesplankjes waarbij de figuurtjes in de juiste volgorde geplaatst moesten worden en het huidige programmeren. Want dat is de taal die kinderen al vanaf een jaar of 4 zich eigen maken, de programmeertaal. Maar, welk speels educatief programma en welke apps zijn er op de downloadmarkt? Laten we de meest genoemden hier eens onder de loep nemen. 

Kinderen maken vooral gebruik van een smartphone of een tablet dat is dan ook de reden waarom we ons beperken tot Android en iOS. Verkoop- of gebruikscijfers zijn niet eenvoudig beschikbaar, daarbij zijn er light (gratis) versies, betaalde versies, en in-app aankopen. Dat maakt het vergelijken met een objectief gegeven lastig. De vermelde prijzen zijn richtlijnen en onder voorbehoud van prijswijzigingen! 

Een laatste waarschuwing voor we van start gaan, ‘gratis’ bestaat natuurlijk niet. Bij ‘gratis’ ben jij het product (jouw gegevens) of er zijn reclameboodschappen, en die kunnen soms behoorlijk irritant zijn. Mijn jongste van 3 roept dan ‘reclame’ en dan moet ik - als dat mogelijk is - zoeken naar het kruisje om de boodschap weg te tikken. 

Inhoudsopgave []

18 beste apps om te leren programmeren voor kinderen

1. Hopster Coding Safari

Platform: iOS

Leeftijd: 2 jaar en ouder

Kosten: Gratis + in-app aankopen

Coding Safari is een coderingslogica-spel is dat kinderen kennis laat maken met de basisprincipes van codering, zoals algoritmen. Lezen is niet nodig en de spelmechanismen met slepen en plaatsen (verder ‘drag & drop’) zullen voor kleuters eenvoudig genoeg zijn.

Naarmate de niveaus toenemen, veranderen ook de aanwijzingen, een weg wordt een pijl. Ook de functies veranderen, één pijl vertegenwoordigt meerdere stappen. Zodra kinderen alle puzzels hebben voltooid, wordt een tweede niveau ontgrendeld vanuit het hoofdmenu. 

2. Code Karts

Platform: iOS & Android

Leeftijd: 3 - 5 jaar

Kosten: Gratis + upgrade 2 euro

Bij Code Kart draait alles om raceauto's rond een op maat gemaakt circuit. Pre-readers gebruiken de drag-and-drop-methode in de eerste 10 niveaus om circuits te bouwen met behulp van kleurafstemming. Met de upgrade komen 60 extra niveaus beschikbaar die op elkaar voortbouwen. Door het spelelement gaat het coderen min of meer ongemerkt. Het is eenvoudig en intuïtief. 

3. Think and Learn: Code-a-Pillar

Platform: iOS & Android

Leeftijd: 3 - 6 jaar

Kosten: Gratis 

Think and Learn is gebouwd rond een felgekleurde rups die zeer jonge kinderen leert te ordenen door middel van een drag-and-drop-achtig spel. De app werkt met of zonder de bijbehorende Fisher Price-rups, maar het speeltje voegt een meer interactieve en ervaringsgericht spelelement toe. 

4. Lightbot

Platform: iOS & Android

Leeftijd: 4 - 13 jaar

Kosten: 3 euro 

Lightbot is een van de meer uitdagende coderingsspellen. Laat je niet voor de gek houden door de schattige geanimeerde robot, de hogere niveaus kunnen zelfs voor volwassenen een uitdaging zijn. Lightbot kent uiteraard een startersniveau, maar is de perfecte app voor kinderen die andere programma's al wel zo’n beetje hebben gezien.

Deze uitdagende puzzel leert kinderen de logica van coderen en is perfect om basis programmeerconcepten te leren. Bij elk niveau hoort een korte instructie. Niveau klaar, dan wordt een nieuw level ontgrendeld. De moeilijkheidsgraad neemt echter vrij snel toe, waardoor het een uitdagend spel is voor zelfs de zeer handige.

5. Algorithm City

Platform: Android

Leeftijd: 5 jaar en ouder

Kosten: Gratis 

Algorithm City heeft 51 levels in 4 hoofdstukken. Onderverdeeld in Educatie met 6 niveaus, die uitleg geven hoe het spel te spelen, Easy met 15 niveaus met de basisprincipes van coderen, Normal met 15 niveaus, waarin loops en functies (instructies) domineren en tot slot Hard ook met 15 niveaus waarin het vooral om ‘functies’ gaat.

Dit spel leert al spelenderwijs, bijna onbewust codeerconcepten. Het geheel is in 3D-stijl waarin spelers een dier als personage kiezen. Het doel van het spel is om je personage te begeleiden door goud te verzamelen en levels op te lossen. 

6. Daisy the Dinosaur

Platform: iPad

Leeftijd: 5 - 7 jaar

Kosten: gratis 

Laatst kreeg ik een leuke grafiek onder ogen, een x- en een y-as. De x gaf de tijdlijn van leeftijd, en de y die van kennis van Dino’s. Op vierjarige leeftijd piekt deze, op ongeveer 24-jarige leeftijd wanneer je paleontologie hebt gestuurd ook, en wanneer je kind 4 jaar oud is piekt hij andermaal. Deze app speelt daar perfect op in.

Laat de schattige Daisy de dinosaurus bewegen, springen en dansen met behulp van drag & drop. Daisy the Dinosaur leert programmeerconcepten zoals loops en conditionals (voorwaarden oftewel code-structuren) zonder die termen expliciet te gebruiken. Met slechts een paar korte stappen kan iedereen Daisy the Dinosaur animeren en haar op het scherm laten dansen. 

7. Scratch JR

Platform: iOS & Android tablet

Leeftijd: 5 - 7 jaar

Kosten: gratis

Scratch Jr is een wereld waar kinderen hun eigen tekeningen kunnen maken en drag & drop gebruiken om games en animaties te creëren. Scratch Jr richt zich op het ontwikkelen van codeervaardigheden en benut de creativiteit van het kind. De personages kunnen worden geprogrammeerd om te bewegen, te springen, te dansen en te zingen.

Kinderen kunnen zelfs hun eigen stem opnemen om in de animatie te gebruiken. Al coderend met ScratchJr, leren ze hoe ze zelf kunnen ontwerpen en hun creativiteit ‘botvieren’ met de computer, en dus niet alleen om met het apparaat te communiceren (social media). Ook wiskunde en taal worden in een zinvolle en motiverende context gebruikt, ter ondersteuning van het reken- en taalonderwijs.

8. Spritebox

Platform: iOS & Android 

Leeftijd: 5 - 7 jaar

Kosten: 3 - 4 euro

Spritebox is een geavanceerd coderingsspel in een 2D Super Mario-achtig spel dat kinderen geleidelijk de werkelijke codeertaal leert. Kinderen schakelen over van het drag & drop van afbeeldingen naar syntaxis over vele niveaus en uitdagingen die variëren van vrij eenvoudig tot zeer geavanceerd. In tegenstelling tot veel van de apps op deze lijst, volgt Spritebox een boeiend verhalend avontuur dat kinderen geïnteresseerd en betrokken houdt. 

9. Osmo

Platform: iOS

Leeftijd: 5 - 10 jaar en ouder

Kosten: Gratis - prijs voor Osmo Coding Jam: € 68,00

Wat Osmo anders maakt dan dan andere apps is dat in plaats van het drag en drop systeem van blokken op een scherm, kinderen fysieke blokken gebruiken die via het Osmo-opzetstuk op de computer zijn aangesloten. Er zijn twee coderings-apps en een verscheidenheid aan extra games voor de console.

In Coding Awbie gebruiken kinderen de codeblokken om een schattig monster door verschillende uitdagingen te loodsen. In Coding Jam maken ze pakkende jams met beats en samples. De combinatie digitaal en fysiek maakt het een zeer interessant spel, niet alleen schuivende vingers maar er ontstaat ook iets tastbaars.

10. Run Marco

Platform: iOS tablet

Leeftijd: 6 - 12 jaar

Kosten: gratis 

Run Marco is ook een drag & drop game waarmee een personage wordt bestuurd. Dit spel maakt gebruik van eenvoudige commando's zoals ‘één stap vooruit gaan’ en ‘herhalen’ om kinderen te helpen een reeks acties uit te voeren. Wanneer je bent gestart moet je de code tijdens het spel aanpassen om de gestelde taak te volbrengen. Het spel kent ook een geavanceerd level waarbij je zelf een eigen niveau ontwerpt.

11. Hopscotch

Platform: iOS tablet

Leeftijd: 6 - 17 jaar

Kosten: 7 euro per maand

Hopscotch is een van de meest populaire codeer-apps. Het is buitengewoon veelzijdig met talloze opties om verhalen te maken met personages en illustraties, je kan eigen games, apps en animaties creëren. Deze app is ideaal voor creatieve kinderen. Het maakt gebruik van een interface met drag & drop die visueel stimulerend en boeiend is. De app heeft video tutorials die uw kind leren coderen door populaire spellen te maken, zoals Pokémon Go, Geometry Dash, teken-apps en meer. 

12. Kodable

Platform: iOS

Leeftijd: 6 jaar en ouder

Kosten: Gratis basis versie + Kodable Pro A 7 euro per maand of 50 euro per jaar

De familie Fuzz landt op Smeeborg en moet de vele doolhoven van hun nieuwe wereld verkennen. Om ze door elk doolhof te helpen en munten te verzamelen, gebruiken kinderen programmeerlogica door drag & drop opdrachten. Kodable laat kinderen kennismaken met de grondslagen van computerprogrammering door middel van de stapsgewijze instructiespellen, ‘als dit... / dan dat…’.

Wat Kodable Pro echt onderscheidt, is het extra materiaal. Lessen en instructies voor ouders zodat je je kind kan helpen. Kodable leert de kinderen basis- en complexere programmeervormen zoals Javascript, Python, HTML, CSS, en meer. De app biedt materiaal gericht op onderwerpen variërend van communicatie en sociaal emotioneel leren tot de impact van informatica in de echte wereld.

Er kan gekozen worden uit meer dan 70 lessen met zowel on-screen als off-screen componenten. De speler kiest een personage waarmee het door de niveaus gaat en moet rotatie-, kleurcoderings- en loopaanwijzingen volgen. 

13. Nancy Drew: Codes & Clues – Mystery Coding Game

Platform: iOS & Android

Leeftijd: 6 - 10 jaar

Kosten: 4 euro

Nancy Drew: Codes & Clues is een verhalend spel waarbij je aanwijzingen en ander ‘bewijs’ moet vinden om een mysterie op te lossen. Je doet dit door visuele codeblokken te slepen om de robot te verplaatsen. Drie vriendinnen proberen een mysterie op te lossen met leuke kostuums. Deze game is speciaal ontworpen om meisjes aan te spreken. 

14. Tynker

Platform: iOS

Leeftijd: 6 - 10 jaar

Kosten: in-app aankopen tot ongeveer 80 euro

De Tynker-app is veel uitgebreider dan veel van de andere programma's op deze lijst. Het wordt vaak gebruikt in leerplannen op de basisschool. Met Tynker kunnen kinderen hun eigen apps en animaties maken door drag & drop puzzels. Daarnaast zijn er uitbreidingen om kinderen Javascript, Swift en Python te leren.

Er zijn meer dan 2.000 activiteiten. Om de puzzels op te lossen, krijgen kinderen een buggy-codefragment te zien, zo oefenen ze in logisch denken om programma's te maken die de nadruk leggen op efficiëntie. 

15. Lego Boost

Platform: iOS & Android

Leeftijd: 7 jaar en ouder

Kosten: Gratis - adviesprijs voor Boost Creative Toolbox: € 159,99 

Lego, wie is er niet groot mee geworden. Lego Boost is een app waarmee kinderen verschillende Lego-modellen kunnen bouwen en deze met een code kunnen programmeren. Zo kunnen geluiden worden gemaakt en instructie tot verplaatsingen gegeven worden door middel van drag & drop.

Deze specifieke set leert kinderen om 5 verschillende lego-modellen te bouwen in de vorm van een robot, een kat, een bouwmachine, een gitaar en een muis op een auto. Deze set is aan de prijs, maar het is veelzijdig en gebouwd met een systeem dat elk kind al weet te gebruiken: Lego-bouwstenen. 

16. Coding Games for Kids

Platform: iOS & Android

Leeftijd: 7 jaar en ouder

Kosten: in-app aankopen, prijzen verschillen nogal dus controleer voordat je gaat kopen!

Code for Kids richt zich op eenvoudige reeksen, loops, functies, foutopsporing en coördinaten. De games zijn geanimeerd in 2D-lay-out met heldere kleuren. Regelmatig worden nieuwe games toegevoegd.

17. Dash and Dot

Platform: iOS & Android 

Leeftijd: 6 - 10 jaar

Kosten: gratis 

Er zijn verschillende coderingsrobots voor kinderen. Dash and Dot is een van de beste omdat ze veelzijdige bedieningsopties hebben, met onder andere geluiden en timers. Dash is spraakgestuurd en navigeert door objecten. Niet verrassend wellicht, het bedrijf Wonder Workshop de ontwikkelaar van de app, is een bekroonde maker van educatief speelgoed en toepassingen voor kinderen.

Het werd in 2012 opgericht door drie ouders met een missie om het leren coderen zinvol en leuk te maken voor kinderen. Dash-robot helpt technische kennis toegankelijk te maken voor alle leeftijden en biedt uitbreidingspakketten om Dash te helpen meegroeien met het vaardigheidsniveau van het kind. 

18. Cargo Bot

Platform: iOS

Leeftijd: 10 jaar en ouder

Kosten: gratis 

Cargo Bot is een puzzelspel waarbij je een robotarm gebruikt om gekleurde dozen/kratten te verplaatsen. Deze game is puur visueel en het is niet nodig om een code te schrijven. Kinderen moeten de vooraf ingestelde acties van hun robotarm kiezen en deze in de juiste volgorde plaatsen. Een andere uitdaging? Probeer zo min mogelijk stappen te gebruiken. Je score hangt af van hoe kort of lang de code is. Doel van het spel is beknopt leren denken en de eenvoudigste oplossing voor een bepaald probleem te vinden.