30 Verschillende Soorten Meloenen

De meloen; heerlijk zoet, vlezig en sappig, komt in vele soorten en maten en is familie van de komkommerplant. Het is dus officieel geen fruit, maar een groente. Meloenen groeien aan een meloenplant. Er zijn zo een 70 soorten meloen.

De beste manier om te testen bij de meeste meloenen of ze rijp is, is door te ruiken (aan de onderkant); ze moet lekker zoet ruiken. Verder kun je er zachtjes op drukken om te zien of de meloen wat meegeeft. Bij onder andere watermeloenen gaat het iets anders; deze zijn rijp als ze hol klinken wanneer je erop klopt.

In Nederland worden meloenen verbouwd in kassen omdat ze houden van een warm en zonnig klimaat. Hierom worden ze vooral verbouwd in (sub)tropische delen van de wereld. Doordat de meloen zich redelijk gemakkelijk laat kruisen zijn er vele soorten meloenen te vinden.

1. Watermeloen

De watermeloen komt oorspronkelijk uit Afrika en bestaat al zeker 4.000 jaar. Het is de meest populaire meloen wereldwijd. Je kunt ze gemakkelijk herkennen aan de grootte van de meloen (het zijn meestal de grootste meloenen die je in de (super)markt vindt), de groene kleur van de schil en het rozige vruchtvlees met (meestal) zwarte pitjes verdeeld door het vruchtvlees.

Watermeloenen bestaan, zoals de naam al zegt, uit 90-95% uit water en is hierdoor een goede dorstlesser. Momenteel is China de grootste leverancier van de watermeloenen, zo een 70% van alle watermeloenen komt er vandaan. Watermeloenen zijn gemakkelijk om te laten groeien en hebben niet veel onderhoud nodig. Het duurt zo’n 90 dagen voor een watermeloen om volgroeid te zijn.

2. Galia Meloen

De Galia meloen komt oorspronkelijk uit Israël en is ontstaan in de jaren zeventig. Het is een combinatie van de Cantaloupe en Honeydew meloen. In Nederland is de Galia het meest populair van alle meloenen.

Bij de Galia meloen kun je goed ruiken wanneer ze rijp is, ook kun je het testen door er zachtjes in te drukken en te kijken of ze wat meegeeft. Als je meloen nog niet helemaal rijp is, kun je de Galia meloen gemakkelijk door laten rijpen, maar doe dit wel buiten de koelkast. Galia meloenen worden momenteel vooral gekweekt in het Midden-Oosten, Zuid-Amerika, Zuid-Europa en in het zuiden van de Verenigde Staten.

3. Oogmeloen of Ogenmeloen

De Ogenmeloen komt van origine uit Israël en vernoemd naar Ogen, de kibboets. Deze meloen is een kruising tussen de netmeloen en cantaloupe meloen.

Ogenmeloenen kunnen van donkergroen tot geel gekleurd zijn, heeft strepen over de lengte en heeft wit vruchtvlees. Wanneer deze meloen rijp is kun je dat heel goed ruiken. Momenteel worden de Ogenmeloenen vooral geteeld in Israël, Spanje en Frankrijk en zijn tussen april en januari rijp.

4. Suikermeloen

Waar de suikermeloen precies vandaan komt is niet bekend, maar deze meloen is al duizenden jaren te vinden in Iran, India en Egypte. Volgens de legende nam Karel VIII de meloen(pitten) mee uit Italië.

Als je een suikermeloen hebt gekocht die nog niet helemaal rijp is, kun je deze het beste laten rijpen in de zon. Wanneer de meloen rijp is kun je hem niet zo lang goed houden; een dag of 2 in de koelkast. Suikermeloenen vallen onder de groep van wintermeloenen, omdat ze vaak in de winter worden verkocht doordat ze laat rijp zijn.

5. Cantaloupe Meloen

De Cantaloupe meloen dankt haar naam aan het Italiaanse Cantalupo, het landgoed van de pausen, waar ze voor het eerst werd gekweekt toen ze over was gekomen vanuit Azië. De Cantaloupe is ook bekend onder de namen muskmeloen, rockmeloen en zoete meloen. Maar eigenlijk is de Cantaloupe een soort die valt onder de wintermeloenen.

Er zijn verschillende soorten Cantaloupe meloenen; de Europese Cantaloupe, de Noord-Amerikaanse Cantaloupe, de Aziatische Cantaloupe, de Japanse Cataloupe, de Galia Cantaloupe, de Charentais Cantaloupe. De wetenschappelijke naam voor de Cantaloupe meloen is Cucumis melo var. Cantalupensis.

6. Gwanipa

De Gwanipa meloen is een redelijk jong ras onder de meloenen en komt oorspronkelijk uit Spanje. Deze meloen is ook bekend onder de naam Sweet Tahny Twist meloen. De Gwanipa meloen ziet er aan de buitenkant uit als een Galia meloen, maar heeft dan weer de strepen van de Cantaloupe meloen. 

Het vruchtvlees van de Gwanipa is oranje, ongeveer zoals de Cantaloupe meloen. De smaak is lekker zoet, maar heeft een citroenachtig zuurtje in zich. Verder is het goed om te weten dat deze meloen wordt gekweekt in een beschermde omgeving zonder pesticiden of gif en hierdoor is het dus een biologische meloen.

7. Limeloen

De Limeloen komt oorspronkelijk uit Taiwan en is in 2012 op de markt gekomen, alhoewel deze meloen niet in grote schaal te koop was in Europa tot 2020. Het is dus een redelijk jonge meloen. De naam is afkomstig van een mix van de woorden lime en meloen en heet zo omdat de meloen een lichte, zoete en subtiel zuurtje heeft dat doet denken aan een limoen.

De Limeloen is slechts een korte tijd per jaar verkrijgbaar; alleen in de zomer. Het is een kleine meloen met een groen-geel gevlekte schil. In 2019 heeft het Nederlandse HillFresh de exclusieve rechten gekocht voor de verkoop van Limeloenen in de Europese Unie. In 2020 heeft Marks & Spencer deze meloenen geïntroduceerd in Groot Brittannië. Ze worden voor het grootste deel gekweekt in Murcia (Spanje), maar HillFresh is ook aan het kijken of ze o.a. in Costa Rica en Israël kunnen worden gekweekt zodat ze het hele jaar door verkrijgbaar kunnen zijn.

8. Honeymoon Meloen

De Honeymoon meloen is een kruising tussen een Cantaloupe en de honingmeloen. Wanneer de Honeymoon nog niet helemaal rijp is, dan is het vruchtvlees wat groenig. Als de meloen wel goed rijp is, dan is het vruchtvlees lichtgeel.

De Honeymoon meloen is te vinden op de groenten afdeling in de meeste supermarkten en op de markt. Deze meloen ruikt niet zo sterk als ze rijp is, maar dit betekend niet dat ze minder goed smaakt. De smaakt van de Honeymoon meloen is, als ze rijp is, zeer fris en zoet.

9. Snowball of Dino Meloen

De officiële naam van de Dino meloen is White Honeydew melon en heet in Groot Brittannië Snowball, maar zo wordt de meloen ook wel in Nederland genoemd. De Dino meloen dankt haar naam aan het feit dat ze aan de buitenkant eruit ziet als een soort dinosaurus ei. De witte buitenkant heeft groene stukjes verdeeld over het oppervlakte.

De Dino Meloen wordt alleen geproduceerd door 1 leverancier in Brazilië. Het is een op zichzelf staande soort en geen kruising tussen andere meloenen. Het witte zachte vruchtvlees is lekker zoet en daardoor is deze meloen uitermate geschikt voor kinderen.

10. Piel de Sapo

De Piel de Sapo meloen komt uit Murcia in Spanje en Brazilië, en de naam betekend letterlijk paddenhuid. Je kunt testen of de meloen al rijp is door, in tegenstelling tot de meeste andere meloenen, er niet aan te ruiken, maar door er op te kloppen. Als het hol klinkt is de meloen rijp.

Piel de Sapo meloenen horen tot de groep van wintermeloenen. De schil is stevig tot hard met een donkergroene kleur en het vruchtvlees is lichtgeel tot wit. Deze meloen is behoorlijk lang goed te houden en worden in de Nederlandse supermarkten vaak rijp aangeboden.

11. Cumelo

De Cumelo is in Nederland een nieuwe soort meloen, maar in de regio Puglia, Italië, wordt de meloen al eeuwen gekweekt en gegeten. Alléén in Puglia wordt de Cumelo verbouwd. In Italië wordt deze kruising tussen een meloen en een komkommer “Barattiere” genoemd.

De Nederlander Gerard van Loon heeft de Cumelo naar Nederland gebracht nadat hij de meloen had geproefd in Italië. In Nederland is de Cumelo exclusief te krijgen bij de Jumbo supermarkten. De smaak lijkt het meest op die van een komkommer, maar dan zoeter, maar de structuur is dan weer meer zoals een meloen.

12. Netmeloen en Hollandse Netmeloen

De netmeloen behoord tot de groep Cucumis melo var. Reticulatis. Netmeloen is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende meloenen, waaronder de Galia meloen. Netmeloenen zijn familie van de pompoen en komkommer en is hierdoor een (vrucht)groente.

De Netmeloenen zijn te herkennen aan een kurkachtig wit of lichtbruin patroon op de schil en zijn mooi rond of ietsje afgeplat van vorm. Het vruchtvlees ruikt lekker zoet en is meestal lichtgroen of oranje van kleur. Waar je rekening mee moet houden als je een netmeloen koopt is dat deze goed rijp is aangezien ze niet of nauwelijks meer narijpen.

13. Charentais Meloen

De Charentais behoort tot de Cucumis melo var. Cantalupensis groep, ofwel de cantaloupe groep. Deze meloen vindt haar oorsprong in Frankrijk, maar ze wordt ook in o.a. Spanje gekweekt. Charentais meloenen worden ook wel Cavaillon meloenen genoemd.

De Charentais is groen aan de buitenkant met strepen in een donkergroene kleur. Het vruchtvlees van deze sappige en aromatische meloen is oranje. Charentais meloenen zijn te koop tussen maart en oktober en zijn niet lang houdbaar; ongeveer een week na de oogst kan het zijn dat de meloen al niet meer goed is.

14. Honeydew of Honingdauw Meloen

De Honeydew meloen is afkomstig uit India, Iran en Egypte. Tegenwoordig worden deze meloenen ook wel in Nederland (in kassen) geteeld, maar het overgrote deel komt uit bijvoorbeeld Spanje, Israël, Frankrij, Chili en Zuid-Afrika.

De Honeydew wordt ook wel “Temptation” genoemd en valt onder de honing- of suikermeloenen. De meloen is aan de buitenkant rond en glad met een gele of groene kleur. Het vruchtvlees kan oranje zijn, maar ook licht groen. In Nederland is de Honeydew meloen het hele jaar door te verkrijgen, maar de in Nederland gekweekte Honeydew meloenen zijn alleen in juli, augustus en september te verkrijgen. 

15. Casaba Meloen

De Casaba meloen komt van origine uit Kasaba in Turkije. Deze meloen is naaste familie van de Honeydew en Cantaloupe meloen. Maar omdat de smaak niet uitgesproken zoet is, lijkt ze meer op een komkommer of een Aziatische peer.

De Casaba meloen is behoorlijk lang houdbaar door haar dikke schil. Je kunt deze meloenen gemakkelijk herkennen door de ronde vorm met een soort putje bovenop en de dikke lijnen in de schil. Het vruchtvlees van deze meloen is licht groen. Casaba’s vallen onder de zogenoemde wintermeloenen, ondanks dat ze in de zomer groeien.

16. Bailan Meloen

De Bailan meloen is een meloen uit het Chinese Lanzhou, de hoofdstad van Gansu. Volgens de legende heeft de Amerikaanse president Henry A. Wallace de meloen in China geïntroduceerd toen hij zaadjes van de Bailan meloen aan de bevolking gaf in 1940.

In China noemen ze de Bailan meloen ook wel eens “Hualaishi” (komt van de naam “Wallace”). De Bailan meloen is familie van de Honeydew meloen. Over het algemeen is de schil van deze meloen wit, maar kan ook geel of oranje zijn en het vruchtvlees varieert van licht groen of oranje.

17. Ananas Meloen

De ananas meloen is een redelijk oude meloen en komt van origine uit het Midden-Oosten. Tegenwoordig wordt de ananas meloen vooral geteeld in de Verenigde Staten.

Zoals de naam al doet vermoeden, heeft deze meloen een zachte ananas smaak. De ananas meloen heeft een wat ovale vorm en het vruchtvlees is wit tot oranje. Deze meloen soort zien we eigenlijk niet veel meer in Nederland.

18. Oranje Ananas Meloen of Tijgerananas

De oranje ananas meloen komt oorspronkelijk uit India en Egypte en valt onder de suikermeloenen. Deze oranje ananas meloenen kunnen in Nederland in een kas worden geteeld. Er wordt dan meestal gebruik gemaakt van gier en paardenmest.

De tijgerananas weegt tussen de 1,5 en 2,5 kg. De schil van de meloen is crèmekleurig met groene vlekken die oranje kleuren tijdens het rijpen. Het stevige sappige vruchtvlees is oranje en smaakt lekker zoet. Het suikergehalte van de oranje ananas meloen ligt tussen de 8 en 12%.

19. Banaan Meloen

De banaan meloen is heel zeldzaam in Nederland en zeer moeilijk te vinden. Bananen zijn heel erg genetisch gemodificeerd, maar de originele wilde banaan en de banaan meloen hebben veel met elkaar gemeen.

Qua doorsnee zijn ze niet erg groot, ze worden ongeveer 10 cm in doorsnee. Het is de lengte die de meloen groot maakt, want ze kunnen wel een halve meter lang worden. De vorm en de kleur lijken niet echt op die van een banaan, eerder die van een papaya, maar dan groter. Als de banaan meloen rijp is, dan ruikt hij echter wel naar banaan en smaakt mierzoet.

20. Gehoornde Meloen

De gehoornde meloen vindt haar oorsprong in de Kalahri in Afrika, maar is door Nieuw-Zeeland in de jaren 80 op de internationale markt gezet. De gehoornde meloen wordt ook wel Kiwano genoemd. Bij de naam Kiwano zou je kunnen denken dat deze meloen familie is van de kiwi, maar dit is niet het geval. Kiwano is de handelsnaam die Nieuw-Zeeland aan de meloen heeft gegeven.

De gehoornde meloen heeft een stevige schil die tussen groen-oranje en helder oranje ligt, met een soort hoorntjes. Het heldergroene vruchtvlees met overal eetbare pitjes erin, smaakt een beetje als een combinatie van meloen, komkommer en banaan. De gehoornde meloen is ongeveer een half jaar houdbaar en het hele jaar door verkrijgbaar.

21. Chinese Winter Meloen

De Chinese winter meloen is vooral populair in Azië en is biologisch gezien het zusje van de meloen, courgette en komkommer. In Azië is het meest bekende gerecht met deze meloen de Chinese winter meloen soep.

De Chinese winter meloen wordt ook wel waspompoen genoemd. Het zijn hele grote vruchten die gemiddeld genomen zo een 15 kg wegen. Het witte doorschijnende vruchtvlees is een beetje smakeloos en de schil heeft een gemakkelijk af te wassen witte waslaag en fijne stekelige haren. In Nederland is de Chinese winter meloen in haar geheel of in stukken gesneden verkocht in Chinese supermarkten.

22. Ha’On Meloen

De Ha’On meloen is een afstammeling van de Ogenmeloen. Het Ha’On ras wordt eigenlijk gezien als de verbeterde versie van de Ogenmeloen. Zo is het Ha’On ras resistent tegen echte meeldauw fysio 1. Naast dit verschil zijn er eigenlijk niet echt verschillen met de Ogenmeloen.

De ronde tot ovale vrucht weegt, als ze volgroeid is, ongeveer een kilo. Het is een redelijk vroeg rijpend ras met een gladde, matig stevige en gladde schil. Wanneer de meloen rijp is, is de schil van groengeel tot geel verkleurd. Het vruchtvlees is vrij stevig en lichtgroen van kleur. Je kunt goed ruiken wanneer deze Ha’On meloen rijp is.

23. Cantalun Meloen

Het is niet duidelijk waar en wanneer de Cantalun meloen haar oorsprong heeft. De Cantalun meloen valt onder de groep van Cucumis melo var. Cantalupensis en is familie van de Cantaloup meloen.

De geel tot geelgroene schil heeft een duidelijke mootverdeling en het vruchtvlees is lichtgroen of oranje van kleur. Wanneer de Cantalun meloen rijp is kun je dit goed ruiken en je kunt eventueel testen of de meloen echt rijp is door er op te drukken en te zien of de meloen meegeeft. Deze meloen kun je niet heel lang goed houden.

24. D’Alger Meloen

De D’Alger meloen is een zeer oude meloensoort die haar oorsprong in Algerije, Noord-Afrika heeft. Deze oude meloen wordt ook wel de Oer meloen of Cantaloupe D’Alger genoemd. De meloen is rijk aan vitamine A en C, magnesium, ijzer, calcium, zink en fosfor.

De D’Alger meloen is redelijk gemakkelijk te herkennen aan haar specifieke vorm; de schil is donkergroen met wat lichtere vlekken en heeft diepe inkepingen, naarmate de meloen rijper wordt, kleurt de schil geel met rode vlekken. Ook ziet de buitenkant er een beetje bobbelig uit. Het vruchtvlees is heel dik, geurig en zoet met een mooie oranje kleur. Je kunt goed ruiken wanneer deze meloen rijp is.

25. Tendral (Black) Meloen

De Tendral (black) meloen is afkomstig uit Spanje maar worden tegenwoordig ook verbouwd in Frankrijk en Italië. De Tandral (black) meloen behoort tot de groep van de Cucumis melo var. inodorus ( Wintermeloen).

De schil van de Tendral (black) meloen is donker groen met veel wat diepere groeven over de lengte. Het witte tot lichtgroene vruchtvlees is heel sappig en zoet met een specifiek aroma. Doordat deze meloen een dikke schil heeft is ze langer houdbaar; tot wel drie maanden.

26. Canary Meloen

De Canary meloen is ook bekend onder de namen Spaanse meloen of Jaun Canary. Waar de Canary meloen precies vandaan komt is niet bekend, maar deze meloen wordt veel gebruikt in landen als Zuid Korea, Algerije, Marokko en Japan. Het verhaal gaat dat ze haar naam te danken heeft aan de (Spaanse) Canarische eilanden, maar dit is niet bewezen. Wat wel zeker is, is dat ze haar naam heeft te danken aan haar gele kleur die doet denken aan een kanariepietje.

De Canary meloen is lekker zoet, maar is ietsje zuurder dan de Honeydew meloen, met vruchtvlees dat er uitziet als dat van een peer, maar als de meloen goed rijp is, dan is het vruchtvlees iets zachter. De Canary meloen is in verschillende maten te verkrijgen, zo is er een kleinere, ronde versie, de Fonzy meloen die wordt verbouwd in Mexico. Het is een winter meloen, dus met een dikke schil, waardoor deze meloenen wat langer houdbaar zijn.

27. Crenshaw Meloen

De Crenshaw meloen is een kruising tussen de Casaba en Persische meloen. De Crenshaw meloen wordt geteeld in onder andere het Midden-Oosten, Noord en Zuid-Amerika en het middellandse zeegebied. Je kunt de meloen herkennen aan haar enigszins afgestompte onderkant en een soort puntje bovenop.

Deze meloen valt ook onder de winter meloenen, maar is ondanks haar redelijk dikke schil niet lang houdbaar; het beste eet je de Crenshaw meloen binnen een week na het oogsten.  Er zijn twee typen Crenshaw meloen; een witte en een groene, waarvan de witte het meest wordt gegeten. Het vruchtvlees is zalmkleurig met pitjes in het midden van de meloen.

28. Early Hanover Meloen

De Early Hanover meloen groeit het beste in de Verenigde Staten en staat ook wel bekend als de Extra Early Hanover meloen. Deze meloen is op de markt gebracht in 1895 door T.W. Woods & Sons uit Virginia, Verenigde Staten.

De meloen haar schil is te herkennen aan een duidelijke netvorming met segmentvormige strepen. Wanneer de Early Hanover meloen rijp is, dan kun je dit goed ruiken. Het vruchtvlees is, wanneer ze nog niet helemaal rijp is, eerst groen en gaat naarmate ze rijper is over naar oranje.

29. Perzische Meloen

De naam van de Perzische meloen wordt vaak gebruikt om verschillende meloenen aan te duiden die uit Iran komen, ook wel Perzië genoemd. Er zijn misschien wel honderd verschillende varianten van deze Perzische meloen.

De Perzische meloen lijkt op de Cantaloupe meloen; ze heeft een schil met een soort netstructuur die donker groen is met onregelmatige gele strepen. Het vruchtvlees van deze meloen is oranje met de pitjes in de kern ervan.

30. Gele Meloen of Honing Meloen

De gele meloen komt waarschijnlijk uit Iran, India en Egypte aangezien ze daar al duizenden jaren aanwezig is. De gele meloen staat ook bekend als de honing meloen en behoren tot de groep van de wintermeloenen, omdat ze laat rijpen.

Wanneer je een gele meloen hebt gekocht die nog niet helemaal rijp is kun je deze verder laten rijpen buiten de koelkast. De schil van de gele meloen is, zoals je had kunnen verwachten, geel. Het vruchtvlees van deze meloen is groengeel, smaakt friszoet en is, indien goed rijp ook heerlijk sappig.

Veel gestelde vragen

Hoe smaakt een meloen?

Per meloen soort verschilt het hoe ze smaken, maar over het algemeen zijn ze zoet van smaak. Vaak verfrissend en door het hoge watergehalte zijn ze ook nog eens dorstlessend.

Zijn meloenen gezond?

Meloenen zijn zeker gezond! Een meloen bevat niet veel calorieën en heel veel vitamines. Een aantal van de gezonde pluspunten van meloenen zijn: Doordat een meloen rijk is aan kalium werkt het eten van meloen bloeddruk verlagend. Een meloen bevat ook veel vitamine C en bètacaroteen, dat houdt in dat ze goed zijn voor een gezondere huid met minder rimpels. Vanwege het hoge vochtgehalte hydrateren meloenen. Het bètacaroteen van de meloen wordt in je lichaam omgezet naar vitamine A, en dat is dan weer goed voor je ogen. Meloenen bevatten ook magnesium, vitamine K en foliumzuur, deze stoffen zorgen voor sterkte botten. Naast deze pluspunten zijn er nog wel meer te vinden, dus een meloen is niet alleen heel lekker, maar ook echt heel gezond.

Hoe eet je een meloen?

De meest gebruikte manier om een meloen te eten is door de meloen in parten te snijden en ze zo van de schil af te eten. Het is wel aan te raden om in het midden van het partje even een snee te zetten, op die manier hangt niet heel je gezicht onder het sap. Je kunt natuurlijk ook de schil verwijderen en de meloen dan opeten, al dan niet in blokjes gesneden.

Hoe weet je wanneer een meloen rijp is?

Bij veel meloenen weet je of deze rijp is door eraan te ruiken. De beste plek om te ruiken is waar de steel heeft gezeten. Wanneer ze lekker zoet ruikt, kun je ervan uit gaan dat de meloen rijp is. Er zijn echter ook soorten die een andere aanpak vereisen. Zo kun je bij onder anderen de watermeloen horen of ze rijp is door erop te kloppen. Wanneer ze hol klinkt is ze rijp.

Kun je meloen ook warm eten?

Het kan wel, maar meestal wordt de meloen rauw gegeten en dan het liefst lekker koud. Maar je kunt bijvoorbeeld eens een stuk watermeloen grillen op de BBQ.

Kun je de pitten van een watermeloen eten?

Jazeker, de pitten van de watermeloen kun je eten. Ze bevatten per 24 stuks ongeveer 1 gram eiwit. Je kunt ze bijvoorbeeld roosteren met wat zout.

Hoe lang kun je een meloen bewaren?

Het ligt aan het type meloen dat je hebt, zo zijn de meloenen die vallen onder de groep van wintermeloenen over het algemeen wat langer houdbaar door de wat dikkere schil. Over het algemeen is het aan te raden om binnen een week je meloen op te eten.

Kan ik zelf ook meloenen verbouwen?

Ja dat kan, maar als je het in Nederland wilt doen, dan zal je de meloenen in een kas moeten kweken aangezien het weer hier net iets te fris is. Lees altijd even op de verpakking van de pitten wanneer je ze moet planten (je kunt het natuurlijk ook vragen als je ze in een winkel koopt). Op internet zijn verschillende forums waar je terecht kunt met vragen of tips kunt vinden.

Wat is de voedingswaarde van een meloen?

Gemiddeld genomen kun je het onderstaande lijstje aanhouden als je de voedingswaarden van meloenen wilt weten. 

100 gram meloen bevat de volgende voedingswaarden:

Vitamines en mineralen: