38 Verschillende soorten fruit

Dit artikel licht 38 diverse fruitsoorten uit, elk uniek in smaak en textuur. Van traditioneel zoet tot onverwacht zuur, ontdek de breedte van fruitvariëteiten. Een verkenning van zowel bekende als onverwachte vruchten.

1. Banaan

De banaan, Nederlands meest verkochte fruit, is niet alleen herkenbaar aan zijn gebogen vorm en gele kleur maar kent ook zo'n 2000 variëteiten wereldwijd. Oorspronkelijk uit Azië, groeit deze vrucht nu in ongeveer 120 landen, waaronder de bekende Chiquitabanaan. Naast de gangbare gele variant, geniet ook de bakbanaan, vaak geserveerd in Chinese restaurants, populariteit in Nederland.

2. Appel

De appel, een topkeuze in de supermarkt, biedt niet alleen een diversiteit van meer dan 7.500 rassen maar is ook een rijke bron van vitamine A, C, en vezels. Deze veelzijdige vrucht, variërend van zoet tot zuur en in verschillende kleuren, is bekend om zijn gezondheidsvoordelen, weerspiegeld in het gezegde "an apple a day keeps the doctor away." Interessant is dat appels tot 25% lucht bevatten en deel uitmaken van de rozenfamilie, met records van appels die meer dan 1,5 kg wegen.

3. Peer

De peer, de derde populairste fruitsoort in Nederland, komt voor als stoofperen zoals de Gieser Wildeman en handperen, met de Conference als favoriet. Het voornaamste onderscheid tussen deze twee soorten is de textuur; stoofperen zijn harder en vereisen stoven voor consumptie. Hoewel peren minder vitamine C bevatten dan sommige fruitsoorten, bieden ze een goede bron van kalium en voedingsvezels, en kunnen ze tot drie weken vers blijven in de koelkast.

4. Sinaasappel

De sinaasappel, oorspronkelijk uit China, is een veelzijdige vrucht die in Nederland voornamelijk uit het Middellandse Zeegebied, Zuid-Amerika en Zuid-Afrika wordt geïmporteerd. Variërend van navelsinaasappels tot bloedsinaasappels, zijn alle soorten rijk aan vitamine C en foliumzuur. Sinaasappels blijven ongeveer één tot twee weken goed, zowel binnen als buiten de koelkast.

5. Nectarine

De nectarine, vaak verward als kruising tussen pruim en perzik, is feitelijk een gladde variant van de perzik. Deze vrucht onderscheidt zich door zijn glanzende, vachtloze schil en is over het algemeen iets kleiner en steviger dan de perzik. Qua smaak en voedingswaarde zijn nectarines en perziken vrijwel identiek.

6. Aardbei

Nederland, de zevende grootste aardbeiproducent wereldwijd, teelt jaarlijks zo'n 60 miljoen kilo aardbeien, waarvan het merendeel uit kassen komt. Deze populaire vrucht, de zevende meest gekochte in Nederland, is een uitstekende bron van vitamine C, overtroffen door weinig andere fruitsoorten zoals de kiwi. Aardbeien blijven beperkt houdbaar: één tot drie dagen in de koelkast, ongeveer een dag buiten de koelkast, en tot wel acht tot twaalf maanden in de vriezer.

7. Abrikoos

De abrikoos, vaak ten onrechte geassocieerd met Armenië, komt oorspronkelijk uit Noordoost-China. Tegenwoordig is Turkije de grootste producent, verantwoordelijk voor zo'n 85% van de wereldproductie. Het is belangrijk om te weten dat abrikozenpitten cyanogenische glycosiden bevatten, wat kan leiden tot gevaarlijke cyanidevergiftiging; daarom zijn ze sinds 2018 niet meer verkrijgbaar in Nederlandse winkels.

8. Grapefruit

De grapefruit, bekend om zijn bittere en zure smaak, is een subtropische citrusvrucht ontstaan uit een kruising van een sinaasappel en een pompelmoes in Jamaica. In Texas werd in 1929 een natuurlijke mutant, de Ruby Red, ontdekt met rood vruchtvlees, dat later roze kleurde. Door radioactieve bestraling van de zaden ontstonden stabielere rode variëteiten zoals de Rio Red en Star Ruby, die veel in Spanje worden geteeld.

9. Citroen

De gele citroen, bekend om zijn zure smaak door het citroenzuur, is rijk aan vitamine C en antioxidanten, wat vooral nuttig is in salades om verkleuring van ander fruit te voorkomen. Na het oogsten krijgen citroenen vaak een dunne waslaag voor een glanzend uiterlijk, uitgezonderd biologische varianten. De etherische olie uit de schil wordt veelvuldig gebruikt in parfums, limonade, snoep en cosmetica.

10. Limoen

De groene limoen, ook bekend als limmetje of lemmetje, is oorspronkelijk afkomstig uit Zuidoost-Azië en wordt tegenwoordig ook verbouwd in Zuid-Amerika en Zuid-Europa. Het is de meest kougevoelige citrusvrucht en een favoriet in de Italiaanse en Aziatische keukens, gebruikt in drankjes zoals de Siciliaanse Limoncello en de Braziliaanse cocktail Caipirinha.

11. Braam

Moderne bramenstruiken worden voornamelijk geteeld zonder stekels, wat de oogst vergemakkelijkt, met variëteiten zoals Thornfree, Loch Ness, Navaho, en Chester Thornless uit de VS en Schotland. Hommels en bijen zijn cruciaal voor de bestuiving van deze vruchten, die tot de rozenfamilie behoren en veel gebruikt worden in jam, saus, wijn, gelei, likeur, en als decoratie op desserts zoals ijs.

12. Blauwe Bes

De blauwe bosbes en de blauwe bes zijn twee verschillende soorten, onderscheiden door het gekleurde sap van de bosbes en het heldere sap van de blauwe bes. Terwijl de blauwe bosbes vooral in het wild groeit, wordt de blauwe bes op grote schaal commercieel geteeld. De blauwe bes is zelfbestuivend, maar kruisbestuiving door hommels en bijen leidt tot grotere en meer vruchten.

13. Framboos

De framboos, deel van de rozenfamilie Rosaceae, wordt al sinds de middeleeuwen in Europa verbouwd. Hoewel vooral bekend om de rode variëteit, bestaan er ook gele frambozen. Deze vrucht, die zowel zelfbestuivend is als beter vrucht zet met hulp van hommels en bijen, kan worden gebruikt voor consumptie, terwijl gedroogde bladeren thee kunnen produceren.

14. Meloen

De meloen, zoet en sappig en daardoor ingedeeld bij fruit, is verwant aan de komkommer en vindt zijn oorsprong in Egypte, India en Iran. Deze vrucht, die niet zelfbestuivend is en afhankelijk is van hommels en bijen, kan worden onderverdeeld in vier hoofdgroepen: Netmeloen, Ogenmeloen, Kanteloepmeloen en Gladde meloen. Het caroteengehalte van een meloen, dat bijdraagt aan de fel oranje kleur van het vruchtvlees, varieert per soort.

15. Mandarijn

Mandarijnen, de vierde meest populaire fruitsoort in Nederland, hebben hun oorsprong in China en gedijen goed in warme klimaten. Voornamelijk geteeld in het Middellandse Zeegebied, bevatten mandarijnen iets minder vitamine C, vezels en foliumzuur dan sinaasappels, maar zijn nog steeds erg gezond. Mandarijnen, met de Clementine als bekendste ras, blijven ongeveer één tot twee weken goed, zowel op kamertemperatuur als in de koelkast.

16. Cranberry

De cranberry, ook bekend als grote veenbes of Amerikaanse veenbes, komt uit de heidefamilie en is inheems in Noord-Amerika. In Nederland groeit deze voornamelijk op de Waddeneilanden, waar volgens de legende in 1845 een vat cranberries aanspoelde op Terschelling. Deze vrucht, die een zure grond prefereert, staat bekend om zijn effectiviteit bij het voorkomen en behandelen van blaasontstekingen.

17. Druif

Druiven, de zesde meest populaire fruitsoort in Nederland, groeien in trossen aan wijnstokken en variëren van blauw tot wit, met of zonder pit. Druiven voor wijnproductie verschillen qua smaak van de tafeldruiven die we eten. De meeste druiven in Nederland worden geïmporteerd uit Zuid-Afrika, Griekenland, Zuid-Amerika, Italië en Spanje, aangezien er lokaal weinig geteeld wordt.

18. Granaatappel

De granaatappel, oorspronkelijk uit Iran en nu geteeld in regio's als het Midden-Oosten en rond de Middellandse Zee, valt onder zacht fruit ondanks zijn harde schil. Deze vrucht, die tot de kattenstaartfamilie behoort en niet tot appels, bestaat uit sappige cellen, elk met een klein pitje. De dikke schil beschermt deze delicate cellen, en hoewel granaatappelsap ooit de basis vormde voor grenadine, wordt dit tegenwoordig vervangen door een mix van verschillende vruchtensappen.

19. Kers

Kersen, variërend van de zure kriek tot de witte 'witbuik', worden botanisch ingedeeld in twee groepen: de zure kers (Prunus Cerasus) en de zoete kers (Prunus Avium). De zure kers wordt voornamelijk gebruikt voor industriële verwerking, zoals in Kriek bier, terwijl de zoete kers populair is voor verse consumptie. Het is onbekend waar kersen oorspronkelijk vandaan komen, maar ze werden bekend in het westen nadat Lucius Licinius Lucullus ze rond 70 v.Chr. uit Kerasunta in Noordoost-Anatolië meebracht.

20. Kruisbes

De kruisbes, ook bekend als stekelbes en met regionale namen zoals kroesel en knoeper, groeit aan een stekelige struik en varieert in kleur van geel tot rood-paars bij rijpheid. Deze vrucht is vooral in juli op de markt beschikbaar, in tegenstelling tot vroeger, toen ze onrijp werden geplukt voor industriële doeleinden. De kruisbessenteelt in Nederland is beperkt, met slechts ongeveer 15 hectare landbouwgrond in gebruik voor deze bes.

21. Lychee

De Lychee, afkomstig uit China en onderdeel van de zeepboomfamilie, wordt het hele jaar door verbouwd met een piek tussen december en maart. De teelt vindt voornamelijk plaats in Zuid-Afrika, Azië, Israël, Mauritius en Madagaskar. Deze vrucht, herkenbaar aan zijn roze tot rode bobbelige schil, heeft bijna doorzichtig wit vruchtvlees met een donkerbruine pit, en een kruidig-zoete, sappige smaak die lijkt op die van de muskaatdruif.

22. Mango

De mango, bekend als 'manga' of 'manja' in Surinaams-Nederlands, is het op één na belangrijkste tropische fruit na de banaan. Deze vrucht groeit aan hoge bomen die wel 40 meter kunnen bereiken en ontwikkelt groene tot gele vruchten na het verdwijnen van de rozige of gelige bloemetjes. De mango's zijn over het algemeen ovaalvormig en variëren in grootte, met hun oorsprong waarschijnlijk in Zuidoost-Azië en India, waar de boom en vrucht als heilig worden beschouwd.

23. Pomelo

De pomelo, een kruising tussen grapefruit en pompelmoes, ontstond oorspronkelijk in Maleisië en Thailand en is nu ook populair in India, Iran en China. Deze vrucht, met een licht bittere smaak die zoeter is dan die van de gele grapefruit, heeft een peervormige of ronde vorm met een diameter van 10 tot 30 cm. De pomelo's in Nederland worden voornamelijk geïmporteerd uit Vietnam en China.

24. Tomaat

De tomaat, vaak een grensgeval tussen fruit en groente, wordt hier als fruit beschouwd, hoewel het culinair als groente dient. Als lid van de nachtschadefamilie is alleen de vrucht eetbaar; de rest van de plant, net als onrijpe tomaten, is giftig. Oorspronkelijk afkomstig uit Meso-Amerika, met de naam 'Xitomati' van de Azteken, worden tomaten tegenwoordig bijna overal ter wereld geteeld.

25. Vijg

De vijg, één van de oudste bekende vruchten, verbouwd sinds 9000 v.Chr. in Jordanië, wordt nu veel geteeld in landen als Griekenland en Frankrijk. Deze vrucht, herkenbaar aan de blauw-violette of groengele schil met wit-roze tot donkerrood vruchtvlees, kan zowel rauw als gekonfijt of als jam gegeten worden. Vijgen hebben een licht laxerende werking, zijn rijk aan voedingsvezels en vitamines, en bevorderen een gezonde darmflora.

26. Passievrucht

De passievrucht, bekend als 'Maracuyá' in het Spaans en 'Maracuá' in het Portugees, varieert van de bekende paarse variant tot gele, reuzen- en bananenpassievruchten. De paarse passievrucht, wetenschappelijk Passiflora edulis forma edulis, is oorspronkelijk afkomstig uit Paraguay, Noord-Argentinië en Brazilië. Tegenwoordig wordt deze exotische vrucht ook geteeld in Zuid-Afrika, India, Australië, Nieuw-Zeeland, Hawaï, Kenia, Maleisië en in de tropen wereldwijd.

27. Perzik

De perzik, met zijn zachte geel, oranje tot rode huid en zoete smaak, is een zelfbestuivende steenvrucht net als pruimen, abrikozen en kersen. Oorspronkelijk afkomstig uit China, kwamen perziken via Perzië naar Europa, wat wordt weerspiegeld in het woord 'Persicus' dat 'Perzisch' betekent. Deze vrucht wordt tegenwoordig voornamelijk verbouwd in het Middellandse Zeegebied en Iran, en staat bekend om zijn heerlijke aroma en rijkdom aan vitamines.

28. Ananas

De ananas, oorspronkelijk uit Paraguay, Bolivia en Brazilië, behoort tot de bromeliafamilie en staat bekend om zijn langwerpige cilindervorm en sappig, zoet, geel vruchtvlees. Het woord 'ananas' betekent 'uitmuntende vrucht' in de taal van de Tupi-Indianen, terwijl het Spaanse 'piña' duidt op de gelijkenis met een dennenappel. Om het vruchtvlees te scheiden van de schil en de kern, zijn er verschillende methoden, zoals een ananassnijder of het aftrekken van partjes van een rijpe ananas.

29. Avocado

De avocado, bekend als 'Solange' of 'Advocaatpeer', heeft zijn naam te danken aan het Nahuatl woord 'Ahuacatl', wat 'teelbal' betekent. Deze 'vruchtgroente', zoals bestempeld door het Voedingscentrum, is te herkennen aan zijn groene tot paars-groene schil en peervorm, met een gemiddelde lengte van 12 cm. Om rijpheid te bepalen, kan men de avocado schudden om te luisteren of de pit beweegt, of de zachtheid van de schil voelen.

30. Bergamot

De Bergamot, vermoedelijk ontstaan uit een kruising van de zure sinaasappel Citrus Aurantium en de Citrus Limetta, is vooral bekend om de etherische olie uit de schil van de onrijpe vrucht. Deze olie is een essentieel ingrediënt in producten zoals eau de cologne en Earl Grey thee. De exacte oorsprong van deze kruising blijft echter onbekend.

31. Chilipeper

De chilipeper, ook bekend als rode of Spaanse peper, wordt vaak als groente beschouwd, maar verandert van kleur van groen naar geel, oranje en uiteindelijk rood naarmate het rijpt. Deze peper, verwant aan de mildere paprika, kent variëteiten van verschillende hittegraden, gemeten op de Scoville-schaal. De Carolina Reaper, met een gemiddelde Scoville-score van 1.569.300 en pieken tot 2,2 miljoen eenheden, staat bekend als de heetste peper ter wereld, terwijl gewone tabasco en sambal oelek veel lagere scores hebben.

32. Dadel

Dadels, groeiend aan de vrouwelijke bomen van de tweehuizige dadelpalm, zijn verkrijgbaar in zowel verse als gedroogde vorm en worden hoofdzakelijk geoogst in november en december. Met meer dan 400 variëteiten, zoals Medjool en Deglet Nour, worden ze voornamelijk geteeld in Arabische landen, Noord-Afrika, Australië, Tunesië en Californië. Deze zoete vruchten zijn niet alleen culinair veelzijdig, maar ook rijk aan vitamines A, B, C, magnesium, ijzer en fosfor, en daarmee een gezonde toevoeging aan gerechten variërend van desserts tot tajines en vullingen voor vlees en vis.

33. Guave

De guave, behorend tot de mirtefamilie, is herkenbaar aan zijn appel- of peervormige ovale vorm met een geelgroene tot groene schil, die rijper wordt naar lichtgroengeel. Het vruchtvlees is, bij rijpheid, rood en korrelig, maar sappig en rijk aan vitamine C, pectine en β-caroteen, met een smaak die lijkt op een combinatie van peer en aardbei. Afhankelijk van de soort kan de vrucht pitloos zijn of tot 150 pitten bevatten.

34. Pompelmoes

De pompelmoes, groter en met een dikkere schil dan zowel de grapefruit als de pomelo, is waarschijnlijk genoemd naar het Tamil woord 'pampa limāsu', wat 'grote citroen' betekent. In Vlaanderen wordt de grapefruit, een kruising tussen een pompelmoes en een sinaasappel, soms onjuist aangeduid als 'pompelmoes'. Deze vrucht kan tot 30 cm groot worden, met een gele schil en een smaak die iets zuurder is dan de grapefruit, en heeft wit of roze vruchtvlees, afhankelijk van de soort, zoals Pink, Red Bantam en Hirado Buntan.

35. Kiwi

De kiwi, één van de tien meest verkochte fruitsoorten in Nederland, staat bekend om zijn bruine, harige schil en felgroen vruchtvlees met een witte kern en zwarte pitjes. Deze vrucht is een ware vitamine C-bom, met 166% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid in één kiwi. Naast vitamine C bevat de kiwi ook pectine, wat helpt het LDL-cholesterol te verlagen, en een scala aan andere voedingsstoffen zoals kalium, bètacaroteen, foliumzuur, koper en magnesium.

36. Pruim

De pruim, behorend tot het geslacht Prunus van de Rozenfamilie, is bekend in vele soorten en rassen, waaronder de veelvoorkomende paarse Europese cultuurpruim, Prunus Domestica. Deze vrucht wordt niet alleen vers gegeten, maar is ook een populair ingrediënt in alcoholische dranken zoals Slivovitsj, Rakia en Zwetschgenwasser, waarbij vaak de Kwets-pruim wordt gebruikt.

37. Papaja

De papaja, afkomstig uit de familie Caricaceae en oorspronkelijk uit Mexico, wordt tegenwoordig ook in Nederlandse kassen geteeld, naast import uit Zuid-Afrika, Azië en Midden-Amerika. Bekend als 'boommeloen', is de rijpheid van een papaja te herkennen aan een groen, geel en rood gevlekte schil en een lichte meegevendheid bij zacht indrukken. Rijpe papaja's kunnen enkele dagen buiten de koelkast bewaard worden bij ongeveer 12 graden, terwijl onrijpe vruchten goed narijpen op kamertemperatuur.

38. Rozenbottel

De rozenbottel, bekend in voornamelijk rode tinten, kan afhankelijk van de rozensoort ook groen, purper, zwart of oranje zijn. Deze vrucht groeit in Noord- en Zuid-Amerika, Azië en Europa, en wordt vaak gebruikt voor het maken van jam, zoals van de hondsroos, en in Zweden voor rozenbottelsoep. Rozenbottels zijn een rijke bron van vitamines A, B1, B2, C en E.