Hoeveel vlees heb je nodig per persoon?

Dus je hebt de grill al schoongemaakt, de gourmetstellen zijn van zolder gehaald, de friteuse schoongemaakt of het perfecte gerecht voor kerst al in gedachte. Maar dan? We ontvangen van veel mensen de vraag hoeveel gram vlees er per persoon nu nodig is in de voorgaande situaties.

Daarom hebben we onderstaand artikel geschreven, zodat je precies te weten komt hoe veel entrecote, filet mignon of paardenbiefstuk je op een feestelijke gelegenheid nodig hebt en direct ook alle informatie over vlees hebt om je vrienden of familie rondom de tafel mee om de oren te slaan.

TL;DR

Wat is vlees?

Het woord vlees is afkomstig van het Oudnederlandse woord ‘flesk’ dat rond de 8e eeuw voor het eerst aangetroffen werd en toen nog gebruikt werd als veralgemening voor al het eetbare. Rond de 9e eeuw zien we het voor het eerst in de huidige betekenis terug, het eetbare spierweefsel van dieren. Het wordt daarentegen ook nog wel gebruikt om het eetbare gedeelte van bepaalde planten en vruchten te benoemen, denk bijvoorbeeld maar aan kokosvlees en vruchtvlees.

Hedendaags is de vleesindustrie één van de grootste en belangrijkste industrieën ter wereld waarin jaarlijks maar liefst 2 biljoen euro wordt omgezet. Vlees is een van de meest verkochte producten in de supermarkt. Nederland is naar ratio een vrij belangrijke speler, zeker op de Europese markt. Jaarlijks wordt er voor ongeveer 9 miljard euro aan Nederlands vlees geëxporteerd.

Vlees in de Nederlandse taal

Vlees neemt een belangrijke rol in beslag in het dagelijks leven van de gemiddelde Nederlander. Om die reden heeft vlees ook een grote invloed op de vorming van de Nederlandse taal gehad, wat terug te zien is in het grote aantal spreekwoorden en gezegden waarbij menselijk of dierlijk vlees bij worden betrokken. Hier een kort overzicht van de meest bekende voorbeelden:

“De geest is gewillig maar het vlees is zwak” (Bijbelse uitdrukking voor het hebben van goede wil maar dierlijk instincten het uiteindelijk toch winnen)

“Het gaat hem naar den vleze” (Het gaat hem goed)

“Even naar het vlees kijken” (Naar het toilet gaan)

“Weten wat voor vlees je in de kuip hebt” (Weten wat iemand waard is)

“Dat is mijn vlees in bloed” (Het hebben van een familiale verwantschap)

“Goed in het vlees zitten” (Niet mager zijn)

“Het is vlees noch vis” (Het hoort nergens bij)

“Zich uit den vlezen maken” (Ergens plots vertrekken)

“Het vlees te zwak vinden” (Het risico niet willen nemen)

“Van vlees en bloed zijn” (Ook maar menselijk zijn, dus het beschikken over goede en slechte eigenschappen)

“Het veredelde vlees beminnen” (Het hogere waarderen)

Welke soorten vlees zijn er?

Eerder in dit artikel hebben we al de exacte betekenis van vlees gegeven. Maar wat wordt nu daadwerkelijk als consumptievlees gezien? Taalpuristen houden gevogelte en roodvlees immers graag gescheiden. En voor de meeste mensen is het al helemaal een schande om vis als vlees te zien. Toch mag vis feitelijk ‘gewoon’ als vlees gezien worden. Dat zit als volgt: de definitie van vlees luidt “Al het spierweefsel van gewervelde dieren”. En laten vissen nu net ook tot de gewervelde dieren met spierweefsel behoren. Het visvlees dat gegeten wordt bestaat enkel uit de rompspieren van de vis.

Deze spier loopt over de gehele flank vanaf de kop tot aan de staart, de paar andere spieren die een vis heeft zijn er met name om de vinnen te kunnen bewegen, deze worden niet apart gegeten. Veel vissen hebben een wit soort vlees dat slechts voor korte tijd veel energie kan verbruiken. Ook zijn er vissen met een rood soort vlees: dit zie je veel terug in vissen die hogere snelheden over langere afstanden moeten bereiken.

Denk bijvoorbeeld maar eens aan haring, zalm of tonijn. Wit of rood, etymologisch voldoen vissen dus aan beide eigenschappen die aan vlees toebehoren. Hieronder vind je een overzicht van alle soorten vlees die er bestaan. Om de lijst zo volledig mogelijk te maken, zullen we vissenvlees hier dan ook aan toevoegen en zelfs een stapje verder gaan door ook schaal- en weekdieren deel te laten nemen.

Wist je dat er wel meer dan 30 verschillende soorten rundvlees bestaan?

• Roodvlees: al het vee wordt als roodvlees beschouwd. Denk hierbij aan rund, varken, schaap maar bijvoorbeeld ook paarden- of zwijnenvlees. Roodvlees heet zo omdat het een hogere concentratie myoglobine bevat. De rode kleur van het myoglobine zorgt voor een rode kleur van het vlees.
• Witvlees: al het pluimvee wordt als witvlees gezien. Daarbij moet je niet alleen aan kip denken maar bijvoorbeeld ook aan kalkoen, emoe, struisvogel en eend. Culinair gezien worden struisvogels, emoes en kalkoen daarentegen nogal eens als roodvlees gezien terwijl het vlees van jong vee (kalveren, biggen, lammeren) weer juist soms als witvlees gezien wordt.
• Vis, schaal- en weekdieren: hier vallen uiteraard alle vissen onder maar bijvoorbeeld ook schaaldieren als kreeft, krab en garnaal of weekdieren als de mossel en oester.

Hoeveelheid vlees per persoon

Wanneer je alle bovenstaande facetten bij elkaar voegt wordt het een stuk gemakkelijker om uit te rekenen hoe veel vlees je per persoon nodig gaat hebben, alhoewel het uiteindelijk zelfs kan afhangen van iets banaals als hoeveel trek iemand die dag wel of juist niet heeft. Daarom raden we aan om per 5 personen altijd voor één persoon extra vlees te kopen.

Zo heb je altijd genoeg en als er al iets overblijft is het geen ramp om het één van de volgende dagen voor jezelf te gebruiken. En hoeveel je dan uiteindelijk moet kopen? Dat leggen we hieronder allemaal voor je uit, voor zowel de barbecue, het gourmetten en voor bijzondere etentjes in het algemeen!

Barbecue

Aantal gram per persoon: 300

Zodra de zomer eraan komt begint het hart van veel mannen op hol te slaan: de grill kan weer aan! Toch blijkt het voor velen lastig om uit te rekenen hoeveel vlees er nodig is. Omdat er bij de barbecue over het algemeen groot ingekocht én direct ook gegrild wordt eindigt het vaak in grote hompen vlees die in de vuilnisbak eindigen. Hartstikke zonde! Houd daarom de volgende hoeveelheden aan, dan weet je zeker dat je goed zit.

Een half stokbrood per persoon waarbij je gerust verschillende sauzen, kruidenboter en bijvoorbeeld een paar (zachte) kazen of filet americain voor op het stokbrood bij mag rekenen. Vlees is natuurlijk een belangrijk onderdeel van iedere barbecue dus kies gerust voor 300 gram, meer zelfs als er echte carnivoren aanwezig zijn. Kies hierbij voor verschillende soorten vlees zoals bijvoorbeeld hamburgers, verschillende spiesjes, gemarineerd varkensvlees en natuurlijk steak.

Een paar moten gebakken vis zullen veel mensen blij maken maar denk bijvoorbeeld ook aan een tonijnsalade of plakken zalm of gerookte paling voor op het stokbrood. Voorts mag groente natuurlijk ook niet vergeten: tenminste 100 gram groente, in de vorm van een salade of groenten zoals aubergine, paprika, courgette of een maiskolf die ook perfect op de grill kunnen.

Gourmetten

Aantal gram per persoon: 400

Gourmetten is een ware klassieker voor de feestdagen. Het voorkomt namelijk dat iemand uren in de keuken staat maar iedereen gezellig met al die leuke kleine pannetjes samen aan het kokerellen is terwijl iedereen ook nog eens voor zichzelf kan bepalen wat te eten. Maar hoe bepaal je hoeveel vlees je nodig gaat hebben voor een avondje gourmetten?

Gourmetten is ideaal voor de echte vleeseters. Daarom mag je al gemakkelijk rekening houden met ongeveer 400 gram vlees per persoon. Wanneer je tafelgenoten bekend staan als echte vleeseters mag je hier gemakkelijk nog 100 gram bovenop doen. Eten er kinderen mee? Dan mag je er weer 100 gram vanaf halen. Tijdens de feestdagen kan je vaak hele gourmetpakketten kopen die de vleeskeuze vergemakkelijken.

Wanneer je liever zelf aan de slag gaat dan wil je er in ieder geval voor zorgen dat er klassiekers als mini hamburgers, shoarma, kleine stukjes biefstuk, varkenshaas of zelfs kleine schnitzels beschikbaar zijn. Overigens kan veel vis overigens ook prima bij de gourmet. Denk maar eens aan spiesjes met zalm en tonijn of een pannetje vol scampi of garnalen. Smullen!

Kerstdiner

Aantal gram per persoon: 100 (voorgerecht) of 200 (hoofdgerecht)

Het kerstdiner is natuurlijk het moment om groots uit te pakken. Niet alleen door in zoveel mogelijk grammen te rekenen maar ook bijvoorbeeld door juist een bijzonder gerecht met bijvoorbeeld wild of een prachtig stuk rundvlees aan je gasten voor te schotelen. Maar hoeveel heb je dan per persoon nodig? Hieronder geven we je de aantallen weer, die je overigens bij ieder ander diner ook prima kan aanhouden.

Rundvlees

Aantal gram per persoon: 250

Rundvlees is voor veel mensen de eerste keus wanneer ze een lekker en bijzonder stuk vlees op tafel willen zetten, alhoewel het over het algemeen niet het meest gemakkelijke stuk vlees is om te bereiden en ook nog eens netjes ‘aan te kleden’ met andere smaken die er bij passen. Vaak is het overigens net zo lastig om een goede hoeveelheid te vinden. Toch gaan we een poging wagen: wanneer het rundvlees onderdeel is van een gerecht, probeer dan ongeveer 200 tot 250 gram aan te houden.

Wanneer het enkel voorgeschoteld wordt als bijgerecht of aperitief mag je hier de helft van aanhouden. Ga je voor een volle steak dan mag het overigens nog wel een stuk meer zijn. Inclusief bot mag het dan richting de halve kilo gaan. Zonder bot zit je goed met een kleine 400 gram per persoon.

Varkensvlees

Aantal gram per persoon: 300

Varkensvlees is een favoriet voor velen, zeker het uit Amerika overgewaaide en botermalse pulled pork. Als je voor varkensvlees kiest is ongeveer 150 tot 200 gram per persoon aan eindproduct voldoende. Let wel op: varkensvlees kan veel vocht verliezen tijdens het bereiden. Kies dus voor ongeveer 300 gram bij het inkopen zelf.

Kippenvlees

Aantal gram per persoon: 400

Kippenvlees is een andere populaire vleessoort die overigens net als varkensvlees veel vocht kan verliezen tijdens het bereiden: een kilo kipfilet kan makkelijk eindigen in ‘slechts’ 600 gram wanneer het uiteindelijk gereed is. Houd daarom per persoon ongeveer 400 gram aan rauw gewicht aan. Hetzelfde kan overigens gezegd worden voor gevogelte als kalkoen en eend.

Visvlees

Aantal gram per persoon: 400

Vis wordt over het algemeen niet voor grote groepen mensen gekookt omdat het een vrij lastige vlees is om mee te werken en dat gemakkelijk volledig verpest kan worden. Visvlees verliest nog meer vocht dan kippen- en varkensvlees daarom mag je zorgeloos een gram of 400 per persoon aanhouden.

Lamsvlees

Aantal gram per persoon: 250

Lamsvlees is lastig om een maat bij aan te houden, omdat het verschil in vochtverlies groot kan zijn. Als stelregel mag je aanhouden dat 100 gram karbonade ongeveer 50 gram bereid vlees oplevert. Wanneer het lamsbout is zal 100 gram daarentegen eerder iets van 70 gram aan bereid vlees opleveren. Omdat lamsvlees vaak een belangrijk onderdeel van het gerecht is mag je eenvoudig 250 gram aan bereid vlees per persoon aanhouden.

10 verschillende varianten op al het vlees, de voedingswaarde en hoe ze eenvoudig bereid kunnen worden

1. Varkensvlees

Varkensvlees is rijk aan vitamine B1, net als omega-6-vetzuren en is één van de meest geliefde soorten vlees ter wereld. Van de beroemde Italiaanse worsten tot varkensribbetjes op de BBQ en bacon: varkensvlees is gemakkelijk te bereiden en bijzonder smakelijk. Voor een eenvoudig en snel gerecht hoef je enkel maar een karbonade een kwartier nat te pekelen voordat je deze dichtschroeit in een gietijzeren koekenpan en serveert met bijvoorbeeld een mostarda van appels en een klein bijgerecht zoals polenta. Snel, eenvoudig, goedkoop maar enorm smakelijk!

2. Rundvlees

Van een T-bone steak die rechtstreeks uit de prehistorie lijkt te komen tot hot dog of een fijne carpaccio, rundvlees is een delicatesse waar iedereen spaarzaam van zou moeten genieten. Rundvlees bevat een vetzuur dat je bijvoorbeeld ook in olijfolie terugvindt. Dit is echter met name het geval in grasgevoerd rundvlees dus weet van tevoren wat je koopt wanneer je ook nog een beetje op je gezondheid wil letten. De beste burgers worden gemaakt van 100% rundvlees dat je zelf eenvoudig kan maken door het rundergehakt te mengen met een eierdooier, peper, zout en wat smaakmakers zoals worcestersaus en knoflookpoeder en deze aan beide kanten op hoge temperatuur een paar minuten te grillen. Combineer dit met je favoriete toppings en voila!

3. Lamsvlees

Lamsvlees mag zo genoemd worden als het van een schaap afkomstig is dat jonger is dan 1 jaar. Hoewel lamsvlees aan de prijzige kant zit in vergelijking met de meeste andere soorten vlees wordt het gezien als één van de lekkerste en meest gezonde soorten vlees die boordevol voedings- en bouwstoffen zit. Schroei een lamsrack in een gietijzeren koekenpan dicht waarna je het vlees bedruipt knoflookboter om het karwei vervolgens binnen 5 minuten in een oven op 190 graden af te maken.

4. Geitenvlees

Geitenvlees is in de Nederlandse keuken niet bijzonder populair omdat het een ietwat taaie structuur en markante smaak heeft. Ondanks dat leent geitenvlees zich perfect om bijvoorbeeld te smoren of om een stoverij van te maken. Dit kost wat meer tijd maar door de lange bereidingstijd op lage temperatuur hebben de vetten in het vlees genoeg tijd om af te breken zodat het vlees heerlijk mals en complex van smaak wordt.

5. Kippenvlees

In tegenstelling tot rood vlees is kippenvlees enorm rijk aan eiwitten maar heeft het een relatief laag vetpercentage. Beter dan dat nog, kipfilet is één van de weinige vleessoorten die geen verzadigd vet bevatten en daardoor altijd een smakelijke en gezonde keuze. Er zijn maar weinig geneugten in het leven die zo eenvoudig zijn als een geroosterde kip. Bestrijk de kip met geklaarde boter en breng deze aan smaak met peper, zout en kruiden naar wens. Rooster de kip voor ongeveer 20 minuten op 250 graden waarna je de temperatuur verlaagt naar 200 graden om ze nog een minuut of 30-40 (afhankelijk van de grootte) door laat roosteren. Laat de kip nog wel even een kwartier uitrusten voor je met het aansnijden begint!

6. Kalkoenvlees

Kalkoen is in veel culturen de koning van de feesttafel, denk maar eens aan het Amerikaanse Thanksgiving Day. Kalkoenvlees heeft de reputatie nogal gemakkelijk uit te drogen maar dat komt met name omdat veel mensen niet weten hoe haar op een juiste manier te bereiden. Hoe het dan wel moet? Je kan in principe gewoon het gerecht van bij het kippenvlees kopiëren en je zit nooit meer mis. Vergeet alleen niet op voorhand de kalkoen een minuut of 20 in een badje van nat pekel te laten zwemmen.

7. Eendenvlees

Eendenvlees verwijst over het algemeen naar de borst en poten van de vogel, alhoewel de lever ook wel eens gegeten wordt als foie gras. Eenden hebben een vetlaag tussen de huid en het vlees om zichzelf beter te isoleren in een waterige omgeving maar ook om gemakkelijker te blijven drijven. Dit vet maakt van eend één van de beste soorten gevogelte om een stoverij mee te maken. Denk maar eens aan gestoofde eendenbouten in een bouillon van rode wijn tot het vlees bijna van de botten valt. Op dat moment laat je de eend afkoelen in de koelkast en op het moment dat het vel hard geworden is kan je deze knapperig afbakken in de oven. Smullen gegarandeerd!

8. Konijnenvlees

Konijnenvlees is een vleessoort die boordevol gezonde voedingsstoffen is en vooral veel gebruikt wordt in de Belgische, Franse en Britse keuken. Het vlees bevat enorm veel vitamine B12, selenium en heeft in verhouding tot het hoge aantal eiwitten slechts weinig calorieën. Traditioneel wordt konijn voornamelijk gestoofd of gefrituurd.

9. Vis, schaal- en weekdieren

Vis, schaal- en weekdieren zijn enorm populair als smakelijke en gezonde hap. De voedingswaarde is enorm en zeker de vette vissoorten zijn een enorm belangrijke bron van omega-3-vetzuren en vitamine D. Helaas heeft de mens het milieu zo verpest dat het inmiddels niet eens meer aangeraden wordt om meer dan één keer per week vis te eten. Wanneer je dit wel doet, maak er dus een waar feest van door bijvoorbeeld zeevruchten te stomen en aan een pasta toe te voegen of een flinke moot vis in z’n geheel te grillen en te serveren met een kruidige salade en gekonfijte citroen.

10. Wild vlees

De wildcategorie kan van alles omvatten, van fazant tot zwijn, hert of zelfs eland aan toe. Het is vlees dat je in normale omstandigheden niet in de supermarkt terugvindt alhoewel er soms wel speciale slagerijen zijn die van tijd tot tijd wild vlees aanbieden. Over het algemeen is wild vlees relatief mager omdat de dieren in het wild opgroeien en daarom vaak ook over een hoge voedingswaarde beschikken. Het nadeel van wild is dat het niet gekweekt kan worden en het vlees daarom niet alleen vrij zeldzaam maar ook erg duur is. Omdat wild vlees door de dichte spierstructuur erg taai kan zijn wordt het met name gebruikt om te stoven en te smoren.

Waarom moeite steken in de hoeveelheid vlees?

Wanneer je een feestje aan het plannen wil je dit natuurlijk tot in de puntjes geregeld hebben. Dus waarom zou je de hoeveelheid vlees dan overslaan? Als je het antwoord hierop al weet kan je deze sectie natuurlijk overslaan, maar het kan nooit kwaad om het toch kort eventjes door te nemen.

Nu je bijna alles van vlees kent is er nog maar één belangrijke vraag. Hoe veel vlees moet je nu eigenlijk inkopen en bereiden? Wanneer je voor jezelf of eigen gezin kookt is het allemaal nog wel overzichtelijk maar wat wanneer je gezellig met de hele familie gaat gourmetten, een grote groep vrienden uitgenodigd hebt voor een barbecue of mensen een bijzonder kerstgerecht wil voorschotelen?

Als je zoiets organiseert is het namelijk jouw taak als gastheer om voor de gasten te zorgen en er zeker van te zijn dat ze een onvergetelijke middag of avond beleven. Dat wordt uiteraard lastig wanneer halverwege blijkt dat mensen nog wel honger hebben maar je de amateuristische fout hebt gemaakt door (veel) te weinig vlees in te kopen.

Het tegenovergestelde wil je daarentegen natuurlijk ook het liefste voorkomen. Want hoewel je er dan wel voor gezorgd hebt dat je niet voor het oog van al je hongerige gasten een slecht figuur slaat is het natuurlijk hartstikke zonde wanneer je met zoveel vlees blijft zitten dat je er uiteindelijk misschien zelfs hoeveelheden van moet weggooien. Dat is immers niet enkel verspilling van een product waarbij je als mens een morele verantwoordelijkheid hebt maar ook nog eens tot een onnodige verhoging van het budget. Dubbel verlies dus.

Factoren om rekening mee te houden

Laten we direct maar eerlijk zijn: het is onmogelijk om tot op de gram precies uit te rekenen hoe veel vlees je per persoon nodig gaat hebben. De bedoening is om er in ieder geval voor te zorgen dat mensen niet hongerig vertrekken en dat je niet met te veel overschot blijft zitten. Er zijn een paar belangrijke factoren om rekening mee te houden waarbij je min of meer de ideale hoeveelheid vlees weet uit te rekenen. Dit zijn:

Hoeveel mensen

De eerste en meest bepalende factor is natuurlijk hoe veel mensen er aanwezig zullen zijn. Dit is in alle opzichten de fundamentele vraag, of het nu om de hoeveelheid vlees en groenten of de inkoop van bijvoorbeeld bier, wijn en fris gaat. Hoe groter het aantal mensen, hoe meer vlees je nodig hebt, hoe kleiner het aantal mensen hoe minder vlees je nodig hebt. Probeer direct ook rekening te houden met de leeftijdsverhoudingen. 10 volwassenen eten natuurlijk meer vlees dan 6 volwassenen en 4 kinderen.

De rol van het vlees

Wanneer je een feestje organiseert is ook de rol van het vlees een belangrijke factor die je in overweging zal moeten nemen. Maakt het vlees een belangrijk deel van het hoofdgerecht uit, is het slechts een klein bijgerecht of gebruik je het enkel in een salade of als aperitief?

• Vlees als hoofdgerecht: als vlees het hoofdgerecht is ga je er grotere hoeveelheden van nodig hebben. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je gaat barbecueën. Ook bij gourmetten gebruik je vaak grotere hoeveelheden vlees.
• Vlees als bijgerecht: als vlees enkel als bijgerecht dient heb je in principe ongeveer de helft van de hoeveelheid nodig in vergelijk met vlees als hoofdgerecht. Dit geldt dus wanneer je bijvoorbeeld een curry, pasta of vleessalade maakt. Hetzelfde geldt voor vlees dat deel uitmaakt van de aperitieven zoals bijvoorbeeld droge worst.

Het type vlees

Vlees is afkomstig van dieren en er zijn veel verschillende dieren. Logischerwijs zijn er dan ook veel verschillende soorten vlees, waar we je eerder in dit artikel al veel over hebben uitgelegd. Ook dit is een belangrijk onderdeel om in gedachte te houden wanneer je het vlees gaat inkopen. te kopen hoe veel vlees je nodig gaat hebben. In de regel eten mensen bijvoorbeeld minder vis dan rundvlees. Maar ook het soort vlees is van belang. Over het algemeen zal iemand minder steak eten dan wanneer het een simpele hamburger is.

Het tijdstip

Hoewel het misschien niet zo belangrijk is als de drie voorgaande factoren is het toch de moeite waard om in overweging te nemen. Wanneer het middag is mag je al snel wat meer vlees rekenen dan wanneer het later op de avond is. In tegenstelling tot wat velen zullen verwachten zijn de meeste mensen namelijk minder geneigd om veel vlees te eten wanneer het later op de avond is.

Een cultuurproduct

Vlees is onlosmakelijk verbonden aan cultuur. Deze cultuur bepaalt welk vlees als toelaatbaar wordt gezien of juist absoluut verboden is. Religieuze voorschriften bepalen nog steeds voor miljarden mensen wat zij wel of niet mogen eten. Zo wordt het door zowel de joden als ook de moslims als ontoelaatbaar gezien om bijvoorbeeld varkensvlees te eten. Terwijl het voor hindoes absoluut not done is om rundvlees te eten, daar de koe immers een heilige status heeft. 

Huisdier of?

Een ander voorbeeld is bushmeat in Afrika. Daar worden nog steeds primaten afgeslacht om vervolgens gegeten te worden, iets waar vanuit de westerse wereld met afschuw naar wordt gekeken. Niet enkel omdat bijvoorbeeld chimpansees en gorilla’s met uitsterven bedreigd zijn maar ook omdat deze primaten zo dicht bij de mens staan dat het bijvoorbeeld verschillende gevaarlijke ziektes over kan brengen. Aids is bijvoorbeeld van oudsher een ziekte die enkel bij apen voorkwam maar door de toegenomen handel in en consumptie van apen uiteindelijk overgesproken is op de mensheid.

Ook wordt er in de westerse wereld met afgrijzen gekeken naar bepaalde Oost-Aziatische culturen waarin het normaal is om bijvoorbeeld katten- en hondenvlees te eten. Dit gaat er bij de westerse wereld absoluut niet in omdat ze daar enkel als gezelschaps- en werkdieren worden gezien, net als dat het eten van walvissen omdat deze machtige wezens met uitsterven bedreigd zijn eigenlijk door de gehele wereld met uitzondering van Japan en Noorwegen als schandalig wordt gezien. Dat gezegd hebbende, zijn er nog wel bepaalde micro-culturen die van oudsher afhankelijk zijn van walvisvlees. Denk bijvoorbeeld maar aan de Inuit, die overigens wel op duurzame wijze met de vangst omgaan. Dat gezegd hebbende kan je maar tot één conclusie komen: Over smaak valt niet te twisten.

Veel gestelde vragen

Is vlees eten gezond?

Dan de grote allesbepalende vraag: is het eten van vlees wel gezond? Deze vraag houdt vele wetenschappers al jarenlang bezig en niemand lijkt het met elkaar eens te kunnen worden. Ontegenzeggelijk past vlees binnen het menselijk dieet. Sterker nog, het vermoeden bestaat dat de moderne mens nooit tot zichzelf geëvolueerd zou zijn wanneer er geen vleesconsumptie zou zijn geweest. Een belangrijk kenmerk van de moderne mens is het hebben van een naar verhouding zeer grote hersenen. Zonder de voedingsstoffen en bouwstoffen die vlees leveren zou het waarschijnlijk een onmogelijke taak zijn geweest om zo’n complex (zenuw)stelsel te ontwikkelen. 

Toch is dit nog geen antwoord op de vraag of vlees gezond is. “Quod me nutrit me destruit” is immers geen Latijnse spreuk die uit het niets ontstaan is en kan in het geval van vlees absoluut waar zijn. Er worden immers veel positieve effecten aan het eten van vlees toegeschreven maar er is ook steeds meer bewijs dat de consumptie van bepaalde soorten en hoeveelheden vlees gelinkt zijn aan het ontstaan van bepaalde (chronische ziekten) zoals darmkanker, beroertes en diabetes. 

Zeker rood vlees heeft wat dat betreft een slechte naam en wordt door het WHO - de Wereldgezondheidsorganisatie -zelfs geclassificeerd als ‘mogelijk kankerverwekkend’. Uiteindelijk lijkt het erop dat vlees wel degelijk binnen een gezond dieet past maar dat er maar betrekkelijk weinig van geconsumeerd hoeft te worden en dat overdaad per definitie schaadt.

Hoeveel vlees eten we per persoon per jaar?

Hoe zit het dan met de vleesconsumptie van de gemiddelde Nederlander wanneer blijkt dat het overmatig eten van vlees tot gezondheidsproblemen kan leiden? Daar kunnen we kort en bondig over zijn: de vleesconsumptie in Nederland is onverminderd hoog. Tot ongeveer 100 jaar geleden werd er door de gemiddelde Nederlander amper vlees gegeten en was het leven meer een balans vinden tussen net niet genoeg en net genoeg eten te vinden, wat dan ook nog eens hoofdzakelijk uit brood, aardappelen en groenten bestond. 

Pas vanaf het begin van de 20e eeuw is de vleesconsumptie begonnen met stijgen en al dat vlees was voornamelijk van lage kwaliteit. Pas vanaf het midden van de 20e eeuw werden karbonades, biefstukken en soortgelijke stukken vlees ook voor de gewone jan met de pet enigszins bereikbaar. Toch was de consumptie toen nog vele malen lager. Om te vergelijken: rond de jaren ’50 consumeerde Nederland per hoofd van de bevolking ongeveer 50 kilogram. Slechts de helft hiervan belandde ook daadwerkelijk in de mond, er wordt namelijk gerekend per karkasgewicht dus inclusief vet, zwoerd, organen en bot. 

Rond 2009 is dit al gestegen tot 80 kilogram, waarvan ruim 40 kilogram ook daadwerkelijk gegeten werd. In de jaren nadien is dit enigszins beginnen te dalen maar sinds het jaar 2016 stijgt de vleesconsumptie weer. Op hetzelfde moment gebeurt er daarentegen wel iets vreemd. Het aantal mensen dat helemaal geen, of slechts nog zelden vlees eet stijgt namelijk enorm. Dit zorgt voor een vertekend beeld van de realiteit waardoor er van wordt uitgegaan dat de gemiddelde vleeseter veel meer vlees consumeert dan dat de landelijke cijfers laten zien.

Hoeveel vlees per persoon per dag heb je nodig?

Hoe veel vlees heeft de mens dan uiteindelijk nodig? Dat is al met al niet zo heel erg veel en absoluut veel minder dan wat er momenteel geconsumeerd wordt. Waar de gemiddelde Nederlander 40 kilo vlees per jaar eet - en de gemiddelde vleeseter dus nog veel meer – houdt men het erop dat een vleesinname van 26 kilo per jaar ideaal is. 

Alles daarboven kan tot gezondheidsproblemen leiden, alles daaronder is in principe mogelijk, zolang je de rest van het dieet daar maar op aanpast. 26 kilo vlees klinkt als een hoop maar reken je het om naar dagelijks gebruik dan valt het absoluut mee, gemiddeld zo’n 70 gram per dag. Omgerekend dus een flinke steak per week zou voldoende moeten zijn om alle benodigde voedingsstoffen via vlees binnen te krijgen. 

Kan een mens zonder vlees?

Technisch gezien bestaat er maar één antwoord op deze vraag: ja, de mens kan absoluut een gezond leven leiden zonder vlees te eten. Hier zijn wel een aantal mitsen en maren aan verbonden. Wanneer je vlees volledig uit je dieet haalt zonder je dieet aan te passen, ga je op den duur namelijk een tekort aan belangrijke voedingsstoffen ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld maar aan de groep B-vitaminen en dan met name vitamine B12. 

Om hier toch voldoende van binnen te krijgen wordt het aan vegetariërs bijvoorbeeld aangeraden om meer andere dierlijke producten zoals zuivel en eieren te eten. In het geval van veganisten, die helemaal geen dierlijke producten wensen te gebruiken, gaat het nog een stapje verder. Omdat zij helemaal geen vitamine B12 binnenkrijgen moeten zij producten waaraan deze vitamine toegevoegd is tot zich nemen of een volwaardig B12-supplement te slikken. 

Gezond leven zonder gebruik te maken van vlees is dus absoluut mogelijk maar je dieet dient er wel op aangepast te worden. In het geval van veganisme is het met name te denken aan de moderne technologie die hen in staat stelt om hun levensovertuiging vol te houden.